Orang-oetans in Rhenen krijgen computerspelletjes en "Tinder"

Orang-oetans in Ouwehands Dierenpark Rhenen krijgen computers met touchscreen om spelletjes op te spelen. Het is deel van een onderzoek van de Universiteit Leiden om beter inzicht te krijgen in de emoties en intelligentie van de mensapen.

Tijdens de computertaken wordt gekeken hoe apen communiceren over hun gevoelens, vertelt hoofdonderzoeker en cognitief psycholoog Mariska Kret. De apen kunnen zelf kiezen of ze meedoen aan de nieuwe activiteit. “Ze gaan zelf achter de computer zitten. Als ze het niet leuk vinden, dan doen ze het niet.” Ook wordt de computertijd voor de apen beperkt, zodat ze geen vierkante ogen krijgen.

Uit eerder onderzoek blijkt dat de apen die meedoen met de computeractiviteiten minder stress ervaren. “Ook voor hen is dit een welkome afleiding. Het daagt ze uit en het is een vorm van ontspanning”, aldus Kret.

Tijdens de computertaak kunnen de apen op een touchscreen bepaalde keuzes maken. Een speciale camera die oogbewegingen volgt, een eyetracker, houdt bij waar de apen precies naar kijken.

Dit soort onderzoek werd tot nu toe gedaan in voor het publiek onzichtbare nachtverblijven. Maar nu kan het onderzoek door iedere bezoeker van het dierenpark gevolgd worden. Dat is uniek, volgens Kret: “Het is de hoogste tijd om iedereen de kans te geven om mee te kijken.”

Doordat het publiek nu mee kan kijken, hopen de onderzoekers dat bezoekers meer leren over orang-oetans. In de nabije toekomst willen de onderzoekers de bezoekers ook achter de computer zetten en dezelfde taken geven. Op die manier krijgen de bezoekers een nog beter beeld van het onderzoek en dragen ze hun eigen steentje bij.

Het onderzoek toont aan dat mensapen complexe emoties hebben en rekening houden met de emoties van hun soortgenoten. Kret legt uit: “We willen graag laten zien hoe slim orang-oetans zijn, en hoe rijk hun persoonlijkheid is. Hopelijk vergroot dit het respect voor de dieren, en heeft dit positieve effecten op de bescherming van hun soortgenoten in het wild.” In het wild zijn alle drie de orang-oetansoorten ernstig tot met uitsterven bedreigd.

Verschillende onderzoekers binnen de onderzoeksgroep kijken naar verschillende soorten gedrag bij de apen. Promovendus Tonko Zijlstra onderzoekt bijvoorbeeld of orang-oetans een lach spiegelen. Bij mensen zijn emoties aanstekelijk, bij mensapen ook?

En promovendus Tom Roth onderzoekt wat orang-oetans aantrekkelijk aan elkaar vindt. Met een spelletje dat een beetje lijkt op Tinder, maar een stuk ingewikkelder is, hoopt hij te kunnen voorspellen of een vrouwtjes-orang-oetan een mannetje aantrekkelijk vindt of niet.

“Een vrouwtje wordt soms overgeplaatst naar een andere dierentuin in het kader van een fokprogramma. Tot nu toe wordt dat gedaan aan de hand van een genetisch profiel. Maar er wordt geen rekening gehouden met de persoonlijke voorkeur”, legt Kret uit. Als de onderzoekers kunnen voorspellen of er een match is, kan het project een heel directe toepassing hebben om het dierenwelzijn te vergroten.

Bron: Universiteit Leiden