RIVM: Nederland gaat stikstofdoelen voor natuur niet halen

De stikstofneerslag op natuurgebieden daalt, maar de kans dat wettelijk vastgelegde doelen worden gehaald is "heel erg klein" als meer maatregelen uitblijven. Tot die conclusie komt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een onderzoek.

De conclusies zijn gebaseerd op beleid dat bekend was tot 1 mei 2024. Dat was twee maanden voor het aantreden van het kabinet-Schoof. Het nu demissionaire kabinet schrapte het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en verlaagde budgetten voor natuur- en stikstofbeleid met miljarden euro's. Het effect daarvan is in de RIVM-monitor niet te zien, maar in de vorige editie konden de onderzoekers het NPLG ook niet meenemen, omdat het nog te weinig concrete maatregelen bevatte.

Op basis van wat bekend was toen de berekeningen werden gemaakt, constateren de onderzoekers dat de stikstofdepositie op de natuur sneller afneemt dan eerder gedacht. De doelen zijn echter ver weg. Zo staat in de wet dat in 2030 de helft van de beschermde gebieden geen te hoge stikstofdepositie meer mag hebben. Het RIVM komt uit op 32 tot 34 procent.

Wetenschappers bepalen op basis van onderzoek de maximale stikstofwaarden die verschillende soorten natuur aankunnen. Het gaat dan vooral om ammoniak en in iets mindere mate om stikstofoxiden. De landbouwsector, de veehouderij voorop, draagt het meest bij aan de uitstoot van ammoniak. Stikstofoxiden komen vooral van industrie en verkeer.De vastgestelde grens heet de kritische depositiewaarde (kdw). Als meer stikstof op een gebied neerslaat, zijn er risico's op verschraling van de natuur door processen die vermesting en verzuring heten.

Volgens de wet mag in 2035 bijna driekwart (74 procent) van de Natura 2000-gebieden geen verhoogd risico meer lopen. De RIVM-onderzoekers verwachten dat slechts 33 tot 39 procent van de gebieden tegen die tijd goed is beschermd.

Demissionair landbouwminister Femke Wiersma wil af van de kdw. Ze werkt aan een wetsvoorstel om de heersende stikstofnorm te vervangen door uitstootnormen per bedrijf. Boeren en andere ondernemers mogen dan zelf bepalen op welke manier ze daaraan willen voldoen. Dat kan bijvoorbeeld met ander voer, technologie in de stal die de uitstoot vermindert, of toch door minder dieren houden.

Bron: ANP