Salamanders ernstig bedreigd door schimmel

Een dodelijke schimmel bedreigt al jaren het voortbestaan van Europese salamanders, maar Vlaamse onderzoekers zijn nu tot nieuwe, nog treurigere inzichten gekomen.

De Bsal-schimmel zorgt voor massale sterfte bij salamanders in Nederland, België en Duitsland. Uit onderzoek blijft dat veel salamandersoorten zelfs zullen uitsterven als deze schimmel niet snel verdwijnt. Zo schrijven twee Vlaamse onderzoekers in een artikel in het tijdschrift Nature dat zelfs het kleinste contact al dodelijk kan zijn.

De schimmel Bsal ( Batrachochytrium salamandrivorans ) is zo venijnig dat Europese salamanders hier niet tegenop zijn gewassen. De schimmel heerst al een aantal jaren, maar volgens Annemarieke Spitzen van stichting  RAVON , het Nederlands onderzoeksinstituut voor reptielen, amfibieën en vissen, zijn de Vlaamse onderzoekers tot een aantal nieuwe inzichten gekomen. Zo is de vuursalamander bijzonder gevoelig voor infectie en kan zelfs een klein contact met de schimmel hem fataal zijn. De amfibie kan besmet worden door direct contact met de schimmel, maar ook andere soorten als kikkers kunnen de schimmel overbrengen en dus in stand houden.

Ook zijn de wetenschappers erachter gekomen dat de vuursalamander zelf geen weerstand opbouwt. Vaccinatie was tot op heden onsuccesvol. Samen met het feit dat de Bsal-schimmel een lange levensduur heeft, en dus elke keer dieren opnieuw zal besmetten, schetst dit een treurig beeld voor de vuursalamander. Naar verwachting zal 90% van de populatie binnen zes maanden verdwijnen.

Sowieso zijn salamanders in Europa bedreigde dieren. Volgens professor An Martel, een van de onderzoekers, zijn 18 van de 34 soorten bedreigd. Verschillende soorten leven in een klein gebied. Mocht de schimmel deze kleine populaties bereiken en hier toeslaan, dan kunnen ook deze salamandersoorten snel uitsterven. Uiteraard willen de onderzoekers dit doemscenario voorkomen.

Europese actie is nodig om de schimmel de kop in te drukken. Op dit moment heeft de Europese Commissie een Europees consortium opgesteld om een controleprogramma uit te voeren. Ook Nederland zal hierin betrokken zijn. RAVON, de onderzoeksorganisatie voor reptielen, amfibieën en vissen, zal meewerken aan het actieplan.

De vuursalamander ( Salamandra salamandra ) is een 20 centimeter grote, exotisch uitziende, geel-zwarte landsalamander die vrij algemeen voorkomt in Europa. In Nederland kwam een iets kleinere (15 cm) ondersoort ( Salamandra salamandra terrestris ) voor in de hellingbossen van Zuid-Limburg, maar wordt deze nu noodgedwongen opgevangen in dierentuinen om deze laatste exemplaren te beschermen. 

Bekijk hieronder een compilatie van Nederlandse salamanders en de bedreigingen voor deze dieren.

Eerder maakte Vroege Vogels TV al dit item over de vuursalamander. Hier laat Annemarie Spitzen van het RAVON aan Menno zien wat voor verwoestend effect de schimmel heeft.

Bron: Nature Today