Alle dieren hebben slaap nodig. Hoe groter de hersens, hoe meer behoefte aan een diepe slaap zoals wij die kennen. Zelfs kleine dieren met weinig of geen hersenen kennen periodes van inactiviteit. Dit is vergelijkbaar met slapen. Het helpt dieren om herinneringen op te slaan en zodoende te leren.
In het algemeen blijken roofdieren meer te slapen dan hun prooien. Hoe elk dier slaapt verschilt: diep of ondiep, staan of liggend, in groepen of juist alleen, met beide hersenhelften of maar met een. Het zijn allemaal tactische keuzes die de dieren beschermen tijdens hun kwetsbaarste moment van de dag.
Een paard slaapt ook wel met de ogen open, in geval van nood kan er dan weggevlucht worden. Deze dieren zijn in staat hun benen te blokkeren op een wijze die het gebruik van spierkracht overbodig maakt. Fotograaf jonbakker
In de staande houding kunnen paarden niet in de diepe slaap komen, daarom gaan ze van tijd tot tijd toch even liggen. Al is liggen met de benen omhoog voor paarden uitzonderlijk. Fotograaf SylviavdSteen
Beide zwanen lijken diep in slaap maar vogels zijn altijd op hun hoede. Een van de zwanen heeft zijn oog open. Van een rij slapende eenden is bekend dat de buitenste eenden slapen met een oog open, terwijl de eenden in het midden beide ogen sluiten. Fotograaf niensdonkerbroek
Afhankelijk van de plek, slaapt de gewone zeehond op verschillende manieren. Op het land slaapt hij met twee inactieve hersenhelften. In en op het water, drijvend als een dobber, schakelt hij één hersenhelft uit. Fotograaf andreaolthof
Terecht schrijft fotograaf Inge-Giebel bij deze foto van een duttende roodborst: “Er zijn toch meer ontspannende plekjes te verzinnen om even lekker te slapen, ipv tegen een muur. Na een tijdje werd de vogel weer
heerlijk wakker
, om vervolgens weer op zijn/haar gemak rond te scharrelen in de tuin.”
Op een roestplaats kunnen wel tot dertig uilen in één boom slapen, allemaal statig rechtop. Om goed te blijven zitten, hebben ransuilen een ‘keerteen’ die naar voren en naar achteren gedraaid kan worden. Fotograaf Lindaloes
Alle dieren kennen iets wat op slapen lijkt, zelfs slakken. Dieren met weinig of geen hersenen slapen weliswaar anders dan mensen, toch vertonen zij periodes van inactiviteit waarin ze nauwelijks reageren op prikkels. Fotograaf Euroblinkie
Nog meer slaapweetjes
Er zijn dieren die nooit helemaal slapen. Dolfijnen slapen door één hersenhelft uit te schakelen, anders zouden ze verdrinken. Om het uur laten ze de andere kant slapen. Olifanten slapen het minst aantal uren van alle zoogdieren. Ze doen gemiddeld twee uur per dag hun ogen dicht.
Er zijn verschillende onderzoeken geweest om de gevolgen van slaaptekort te onderzoeken. Onderzoekers hebben bijvoorbeeld de hersenactiviteit van trekkende fregatvogels gemeten. Deze vogels vliegen 2500 kilometer non-stop, maar blijken ’s nachts wel enkele minuten te slapen. Tijdens de migratie slapen ze nog geen uur per dag. Het slaaptekort lijken ze later in te halen aan land door dan maar liefst 12 uur te slapen per etmaal. Dat wijst op slaaptekort.
Dus let op! Dieren kunnen slaaptekort krijgen doordat ze verstoord worden. Slaaptekort moet meestal op andere moment ingehaald worden door langer of dieper te slapen. Zorg er voor dat je een dier niet wakker maakt en blijf op geschikte afstand tijdens het fotograferen.