Stijgende klimaatschade oorlog Oekraïne door gevechten en bosbranden

Drie jaar na de Russische invasie is de klimaatschade door de oorlog in Oekraïne uitgedrukt in geld opgelopen tot 42 miljard dollar. Dat hebben onderzoekers becijferd. De uitstoot van broeikasgassen die aan het conflict te wijten is, liep afgelopen jaar verder op door de oorlogshandelingen zelf, maar in toenemende mate ook door natuurbranden die uitbraken door de gevechten. Volgens het onderzoekscollectief is inmiddels bijna 230 megaton aan CO2 uitgestoten als gevolg van de oorlog. Dat is gelijk aan ongeveer anderhalf keer de uitstoot van heel Nederland.

Broeikasgasexpert Lennard de Klerk, een Nederlander, is de hoofdauteur van het rapport. Hij werkt samen met Oekraïense onderzoekers, onder wie Svitlana Krakovska, die lid is van het VN-panel van klimaatwetenschappers. Het initiatief heeft steun van de Oekraïense overheid en wordt onder meer gefinancierd door de European Climate Foundation (ECF).

De oorlogsvoering zelf, waaronder bijvoorbeeld de brandstof en munitie van beide legers, is inmiddels de grootste bron van CO2-uitstoot. Vorig jaar stond wederopbouw van vernietigde gebouwen en infrastructuur nog bovenaan. Daarvoor is een enorme hoeveelheid beton, staal en ander materiaal nodig.

Oekraïne kreeg afgelopen jaar te maken met veel natuurbranden. Ook daarbij gaat CO2 de lucht in. Mede op basis van satellietmetingen uit een Europees monitoringsysteem schatten de onderzoekers deze uitstoot inmiddels op 21 procent van het totaal. "Het aantal branden in het landschap steeg aanzienlijk door uitzonderlijke droogte", leggen de onderzoekers uit. Ze leggen een verband met klimaatverandering.

Uitgedroogde begroeiing vatte vooral langs de frontlinie regelmatig vlam, bijvoorbeeld door ontploffingen. "Aangezien het voor brandweermensen gevaarlijk is om in het oorlogsgebied te werken, woekeren deze branden ongecontroleerd voort." Door de branden komt niet alleen CO2 vrij, maar gaat ook natuur verloren die CO2 kan opnemen. Dat levert dus dubbele schade op.

Ook de schade aan het energiesysteem en het feit dat de burgerluchtvaart sinds het uitbreken van de oorlog veel omwegen moet maken veroorzaakt meer uitstoot. De schadelijkste individuele gebeurtenis was volgens het overzicht de sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen in 2022, die leidde tot een enorme lekkage van methaangas. Justitie in Duitsland wees vorig jaar een groep Oekraïners aan als verdachte, maar veel verder is het onderzoek niet gekomen. Oekraïne ontkent elke betrokkenheid.

Bron: ANP