Succesvolle verjonging van jeneverbes in het Springendal

Al decennialang blijkt de bijzondere jeneverbes (Juniperus communis) zich niet of nauwelijks te verjongen in Nederland. Maar nadat Staatsbosbeheer in de buurt van bestaande jeneverbesstruiken in het Springendal in het oosten van Twente stukken bodem heeft geplagd, zijn daar meer dan honderd jonge struiken ontkiemd. “Dat plaggen is drie jaar geleden gebeurd”, vertelt boswachter Henk-Jan van der Veen van Staatsbosbeheer, “en de jonge struikjes zijn ook rond de drie jaar oud nu”.

De jeneverbes is één van de weinige coniferen die in dit deel van Europa van nature voorkomt. Je hebt zowel mannelijke als vrouwelijke planten. Het duurt twee tot drie jaar voor bessen rijp zijn. “Dat maakt de jeneverbes tot een soort die zich niet in een hoog tempo voortplant”, legt Henk-Jan van der Veen uit.

Voor die voortplanting is het belangrijk dat er genoeg exemplaren in de buurt staan en dat ze vrij staan. Met name tijdens de bloei moet de wind vrij spel kunnen hebben. Jeneverbes verspreidt namelijk tijdens de bloei wolken van stuifmeel. Maar dat is slechts één van de factoren die meespeelt. Verder weten we nog heel weinig van de jeneverbes. “Het lijkt erop dat de plant goed gedijt als er af een toe wat dynamiek in het landschap is, maar ook dat er weer tijden zijn dat er niks gebeurt”, zegt Van der Veen.

De jonge jeneverbesstruikjes in het Springendal bestaan elk uit één enkel takje, dat hooguit 10 cm boven de grond uitsteekt. Staatsbosbeheer heeft elke jonge jeneverbes gemarkeerd met een bamboestok en een stukje rood-wit lint. Op enkele tientallen vierkante meters staat een oerwoud aan bamboestokken en dus jonge jeneverbessen. Ook tussen de markering zijn jonge takjes met de kenmerkende scherpe naalden te vinden. “Het zijn er dus zeker meer dan honderd”, zegt de blije boswachter.

Het Springendal blijkt een ware kraamkamer te zijn voor de jeneverbes. Nu maar afwachten, want voordat zo’n enkel takje tot een beetje struik is uitgegroeid, zijn we zeker twintig jaar verder.