Torenvalk, versteend vissenkots en alle overige onderwerpen

Jaar van de Torenvalk, 200 jaar na de grote stormvloed van 1825 en alle overige onderwerpen uit de uitzending van 2 februari 2025 van Vroege Vogels Radio.

Beluister de onderwerpen terug op de volgende startpunten:
00:10:44 - Stadspark in Groningen is korstmossenparadijs
00:43:50 - Haringvliet
01:20:30- Hoe herken je versteend vissenkots?
01:43:48 - Een vrij leven
02:21:23 - Torenvalken tellen vanuit een rijdende auto
02:04:20 - Een vrij leven outro

Wetenschappers hebben in Denemarken 66 miljoen jaar oud versteend braaksel van een dier ontdekt. De bijzondere vondst kan helpen bij de reconstructie van vroegere ecosystemen. De Nederlander John Jagt, een expert op het gebied van zeelelies, onderzocht het fossiel. Zijn conclusie is dat de zeelelies zijn gegeten door een vis, die de onverteerbare delen heeft uitgebraakt. Onderzoekers konden in het braaksel overblijfselen van tenminste twee soorten zeelelies identificeren.

Nee, je moet het niet doen als je zelf achter het stuur zit, maar op z’n minst met z’n tweeën, maar liever met z’n drieën of vieren is prima te doen als je toch onderweg bent: torenvalken tellen. Om meer gegevens over de aantallen torenvalken te verzamelen, hebben Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland 2025 uitgeroepen tot Jaar van de Torenvalk. De torenvalk hangt vaak biddend, klapwiekend met z’n vleugels, boven de berm van de snelweg of een provinciale weg, want daar vindt hij vaak z’n eten: een veldmuis, of, zoals Marcel Wortel van Sovon Vogelonderzoek zegt, ‘een wandelende kroket’. Zo’n wegberm vormt voor de torenvalk vaak een snackbar.

Het lijkt een simpel stadsparkje maar voor Lukas Verboom is het een waar korstsmossen paradijs. In zijn vrije tijd kamt hij het park grondig uit. Door de gunstige ligging en het feit dat er in Groningen weinig korstmossenfanatiekelingen wonen zorgt ervoor dat het park ontzettend veel bijzondere soorten huisvest. Lukas vond er maar liefst 137. Bijvoorbeeld het wimpermos, die in 1978 voor het laatst in de provincie werd ontdekt. Of het riviersterretje, dat normaal alleen in de buurt van -jawel- rivieren voorkomt. De leukste naam gaat naar het smalsporig boomglimschoteltje.

Lukas Verboom ging enkele maanden geleden met Vroege Vogels TV op korstmossenjacht in Groningen. Kijk de uitzending hier terug.

Je hoort vaak dat je de meeste biodiversiteit krijgt als je niks doet. Dat je de natuur gewoon zijn gang laat gaan. Maar in ons zwaar door mensen beïnvloedde land is het tegenovergestelde soms waar. Bijvoorbeeld in het Haringvliet. Wanneer je op de eilandjes daar niet regelmatig het groen verwijderd, verdwijnen er bijzondere broedvogels. Verslaggever Gert Elbertsen ziet hoe boswachters met grof geschut het onbewoonde Ouweneel-eiland een opfrisbeurt geven. 

In de jaren tachtig, een tijd waarin duurzaamheid en klimaatverandering nog geen grote een rol speelden in het dagelijks leven, bouwt Mariët Meester met haar vriend een ‘overdekt bed op wielen’ van materialen van de vuilnisbelt. Wanneer ze met een paard als trekdier rondreizen in hun tiny house avant la lettre, ontdekken ze dat hun goede bedoelingen niet door iedereen worden gewaardeerd. In het boek ‘Een vrij leven’ blikt Meester terug op deze intense, soms roekeloze jaren waarin ze radicale keuzes maakte.

• Titel: Een vrij leven
• Auteur: Mariët Meester
• Uitgeverij: Arbeiderspers