Van zwart, levenloos water naar wonderschone rivier

Dat de Roer altijd vrij heeft kunnen meanderen is ontzettend bijzonder in Nederland. Hierdoor heeft de rivier letterlijk het landschap getekend.  Een fantastische plek voor rivierflora en -fauna, zou je zeggen. Toch was er nauwelijks leven in de Roer tot een aantal decennia geleden.

Door de zware industrie in Duitsland, is de Roer lange tijd sterk vervuild geweest. Het was een zwarte stroom van kolengruis, bestrijdingsmiddelen, PCB’s (polychloorbifenyl, een groep van zeer giftige, kankerverwekkende stoffen), zware metalen en veel stikstof en fosfor. Een levenloze rivier. Mensen die hier al lang wonen, herinneren zich nog het zwarte water, de stank en de hoge schuimvlokken. Een omslagpunt kwam rond de jaren zeventig toen er allerlei maatregelen genomen werden om het water op te schonen.

Toen het bewustzijn van de bevolking en de overheid groeide, werd steeds meer gedaan om de vervuilding tegen te gaan. Allereerst werden waterzuiveringsinstallaties gebouwd die het afvalwater van de steden gingen opschonen. Dorpen werden van riolering voorzien en aangesloten op deze zuiveringsinstallaties. Toen de kolenmijnen definitief sloten in 1997, verdween ook de zwarte kleur van het water.

Inmiddels is de waterkwaliteit zo verbeterd dat allerlei bijzondere soorten zijn teruggekeerd naar de rivier. Zeldzame vissen zoals de zeeprik en de zalm trekken weer stroomopwaarts, maar met een schepnet vind je ook veel kleine waterbeestjes, macrofauna. En nog regelmatig worden er speciale soorten gevonden, zoals de gele driestaart. Van de vervuiling is slechts een zwarte laag in de bodem achtergebleven.

Uitzending is vrijdag 23 april 2021 om 19.50u op NPO 2!