Vissen en bodemdieren in de Oosterschelde flink in aantal gedaald

Mosselen, schollen, zeekreeften en andere kenmerkende vissen en bodemdieren in de Oosterschelde staan er steeds minder goed voor. Gemiddeld zijn populaties die er worden gemonitord in de afgelopen dertig jaar met 28 procent afgenomen, becijfert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het statistiekbureau analyseerde onderzoeksgegevens van Stichting Anemoon, die 37 soorten doorlopend in de gaten houdt. Daarvan zijn er vijftien in aantal achteruitgegaan. Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen te melden over de diersoorten die in de Zeeuwse zeearm zwemmen, of krioelen tussen de basaltblokken waarmee de dijken zijn versterkt. Van acht soorten nemen de aantallen juist toe, zoals de platte oester en de purperslak. De overige tien gemonitorde soorten zijn stabiel.

De Oosterschelde heeft een beschermde status als Natura 2000-gebied. Het is tevens een Nationaal Park. In Zeeland bestaan al langer zorgen over de achteruitgang van kreeften en mossels. Vissers en natuurbeschermers denken aan een verband met het storten van staalslakken, een restproduct van de staalindustrie, bij de dijken. Wetenschappelijk onderzoek kon echter nog geen uitsluitsel over de oorzaak van de achteruitgang geven.

Het CBS wijst er wel op dat kreeftachtigen afhankelijk zijn van holtes tussen de basaltblokken. De dieren "vinden deze minder gemakkelijk omdat ze plaatselijk zijn volgestort met staalslakken", dus dat speelt mogelijk toch een rol. Bij vissen hangt de afname onder meer samen met het opwarmende klimaat: in de zomer wordt het Oosterscheldewater steeds warmer. Vissen die het beter doen in koudere wateren, verkassen daardoor naar dieper water in de Noordzee.

In de Oosterschelde leven ook steeds meer exoten, soorten die er van nature niet thuishoren. Die liften vaak onbedoeld mee met de internationale scheepvaart, maar ook hier speelt klimaatverandering een rol: Europese soorten die eerst vooral in het zuiden voorkwamen, verleggen hun grenzen steeds verder naar het noorden.

"Een aantal exoten is inmiddels massaal aanwezig, zoals de Japanse oester, druipzakpijp en Amerikaanse ribkwal", somt het CBS op. Hoewel bij exoten de nadruk meestal ligt op de nadelen die ze voor inheemse soorten met zich meebrengen, zijn er soms ook positieve effecten. Zo vormen de Japanse oesters een geschikte ondergrond voor andere bodemdieren om zich op vast te zetten.

Onlangs ging Vroege Vogels Radio ook langs in de Oosterschelde, op zoek naar vissen en bodemdieren onder stenen. Het filmpje en de reportage vind je hier:

Bron: ANP