Volg debat over mislukt landbouwakkoord

Het debat over het landbouwakkoord gaat vandaag (donderdag 29 juni 2023) door, ondanks grote irritatie van oppositiepartijen. Lees de laatste ontwikkelingen over het debat of volg live het debat.

Landbouwminister Piet Adema kan nog niet alle informatie over het geklapte landbouwakkoord naar de Tweede Kamer sturen, en vrijwel de gehele oppositie wil eerst die stukken zien voordat erover gedebatteerd wordt. Maar de coalitiepartijen en BVNL van Wybren van Haga stemden tegen een voorstel van GroenLinks om het debat uit te stellen.

Gedurende het debat komt mogelijk nog een deel van de informatie. Ook daar zijn partijen ontevreden over. "Dan krijg je een heel raar debat", aldus BBB-leider Caroline van der Plas.

Vandaag vindt ook het boerenprotest van Farmers Defence Force plaats bij het tijdelijke Tweede Kamergebouw aan de Bezuidenhoutseweg in Den Haag. Volgens een conceptprogramma begint het protest om 13.00 uur, met sprekers als Caroline van der Plas van BBB en Wybren van Haga van BVNL. FDF-voorman Mark van den Oever verricht de aftrap. 

De nummers van onder andere Derk Boswijk en Eline Vedder zijn op sociale media gedeeld. Daarbij stond een foto van voorman Mark van den Oever van de Farmers Defence Force (FDF) en wordt verwezen naar het boerenprotest in Den Haag. Het online openbaar maken van telefoonnummers van CDA-Kamerleden is volgens premier Mark Rutte "pure, pure intimidatie". Hij noemt de actie "ontzettend laf" en "idiotie".

Caroline van der Plas liet bij Goedemorgen Nederland (WNL) weten te twijfelen of ze wel zal meedoen aan het protest van FDF. Ze reageerde op het verspreiden van telefoonnummers van verschillende CDA-Kamerleden. "Ik wil heel graag dat Farmers Defence Force hier afstand van neemt en de mensen keihard veroordeelt die op deze manier nummers doorsturen en intimiderende berichten sturen naar politici", aldus Van der Plas bij WNL.

De gemeente Den Haag heeft boerendemonstranten gevraagd om zonder trekkers naar het Malieveld te gaan en niet bij de tijdelijke Tweede Kamer op de Bezuidenhoutseweg te gaan staan. "Het aantal demonstranten dat de organisatie heeft ingeschat is te groot voor deze locatie."

Mark van den Oever van FDF schatte eerder dat duizenden mensen zouden komen, maar de gemeente denkt dat dit aantal een stuk lager zal liggen. Op meerdere plekken in de stad zijn politiebussen te zien en agenten spreken mensen bij de tijdelijke Tweede Kamer actief aan.

Farmers Defence Force (FDF) vertrekt na herhaaldelijke oproepen van de gemeente toch bij de tijdelijke Tweede Kamer en zal het protest gaan houden bij het Malieveld. "We hebben geen keus", meldt voorman Mark van den Oever. Eerder zei Sieta van Keimpema van FDF dat ze op de Bezuidenhoutseweg zouden blijven staan.

 Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver is het kabinet niets opgeschoten ten opzichte van vorig jaar, toen toenmalig landbouwminister Henk Staghouwer werd teruggestuurd om zijn gebrekkige brief over het toekomstperspectief van boeren te verbeteren. Hij vraagt zich af waar het kabinet mee bezig is en vindt het "onbegrijpelijk dat het kabinet niet regeert". Ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat de landbouwplannen moest doorrekenen, vond de plannen niet concreet genoeg. Het akkoord was volgens het planbureau te optimistisch en bevatte te weinig harde afspraken.

Verder richt Klaver zijn pijlen op het CDA. Die partij heeft volgens hem vorig jaar "de fik gezet in de coalitie", toen CDA-leider Wopke Hoekstra in het AD zei dat de stikstofdoelen "niet heilig" zijn. Door de opstelling van de christendemocraten komt er geen oplossing voor de stikstofcrisis en kunnen bijvoorbeeld bouwprojecten niet doorgaan, stelt Klaver.

De oppositie in de Tweede Kamer dringt tevergeefs aan op duidelijkheid van het CDA over de termijn waarbinnen de doelen van het stikstofbeleid gehaald moeten worden. Tweede Kamerlid Eline Vedder laat weten dat het precieze jaartal haar "eigenlijk niet zo interesseert". Voor de christendemocraten is van belang "dat de sector het mee kan maken".

In het coalitieakkoord is afgesproken dat de doelen van het natuur- en stikstofbeleid in 2030 moeten zijn gehaald. CDA-leider Wopke Hoekstra liet zich vorig jaar al in een interview ontvallen dat dit jaartal voor zijn partij "niet heilig is". Na de zware nederlaag bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart ging hij een stap verder door aan te kondigen dat het CDA op dat punt opnieuw wil onderhandelen. Die heronderhandeling had voor de zomer moeten plaatsvinden, maar Hoekstra schoof die deadline vorige week voor onbepaalde tijd op. Met name de linkse partijen zijn daar gepikeerd over. Zij vinden dat het CDA daarmee "het land gijzelt" en betichten de partij van sabotage.

BBB-leider Caroline van der Plas gaat boerenactievoerders die op aandringen van Farmers Defence Force (FDF) naar Den Haag zijn gekomen, niet toespreken. FDF heeft volgens de politica "niet specifiek genoeg afstand genomen van de bedreigingen en intimidatie van CDA-Kamerleden en het rondsturen van nummers", meldt zij op Twitter.

Politici van PVV en FVD en Kamerlid Wybren van Haga gaan wel naar het protest. Eerder kondigde SGP-Kamerlid Roelof Bisschop aan verstek te laten gaan om dezelfde reden als Van der Plas.

Landbouwminister Piet Adema is, ook nu het overleg over een landbouwakkoord is mislukt, niet van plan "over de hoofden van boeren heen" met plannen te komen. Hij blijft in overleg met de sector en andere betrokken partijen, zegt hij in het debat over de geklapte onderhandelingen.

Het conceptakkoord, waar de grootste boerenorganisatie LTO uiteindelijk de handen van aftrok, bevat volgens Adema waardevolle "bouwstenen" die het kabinet wil gebruiken in zijn eigen aanpak. Ook de opgebouwde overlegstructuur waarin meerdere partijen volgens hem bezig waren te werken aan herstel van onderling vertrouwen, wil hij niet "zomaar weggooien".

"Alle alarmbellen gaan bij mij nu af", reageerde GroenLinks-leider Jesse Klaver, die van het kabinet juist snel een "plan B" verwacht met meer dwingende maatregelen. Hij valt er met name over dat Adema consequent spreekt van "het akkoord", wanneer hij het heeft over de afgekeurde concepttekst. "Word wakker minister Adema, er ís geen landbouwakkoord!"

PvdA-leider Attje Kuiken noemt het "echt té ridicuul" dat Adema nog altijd aan blijft sturen op overleg. "Je zult als kabinet in ieder geval moeten aangeven welke maatregelen je ten minste wil. En dat je dan op details nog door moet discussiëren, dat kan. Maar dit is onzinnig." De PvdA-leider brengt nog eens in herinnering wat er op het spel staat als de stikstofuitstoot niet wordt aangepakt. "Dan is het gevolg dat het land straks op slot staat, er niet meer gebouwd kan worden en de natuur verder achteruit kachelt. Maar ook dat die boeren gewoon in de steek worden gelaten, want hun verdienmodel komt steeds verder onder druk te staan."

Bron: ANP