Waar orkanen geboren worden: documentaire over natuur, mens en klimaat

Op de droge, door wind geteisterde eilanden van Kaapverdië, waar de krachtigste orkanen ter wereld hun oorsprong vinden, speelt zich 'The Coriolis Effect' af. Een nieuwe poëtische documentaire van Petr Lom en Corinne van Egeraat. De film is een pleidooi voor een nieuwe kijk op de natuur, waarin ook niet-menselijk leven vertegenwoordigd wordt.

De documentaire draait vanaf donderdag 4 september in de Nederlandse bioscopen. In Vroege Vogels een gesprek met filmmaker Corinne van Egeraat en met orkaanspecialist Nadia Bloemendaal. Zij is verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en het KNMI.

Het Corioliseffect is een natuurkundig fenomeen dat ontstaat door de draaiing van de aarde. Het zorgt ervoor dat lucht- en waterstromen afbuigen: naar rechts op het noordelijk halfrond en naar links op het zuidelijk halfrond. Dit effect speelt een belangrijke rol in het ontstaan en de richting van weersystemen, waaronder orkanen.

Kaapverdië, gelegen aan de westkust van Afrika, is een plek waar veel van deze stormen worden ‘geboren’. Al klopt dat niet helemaal. De echte geboorteplek is het vaste land van Afrika. En veel van deze beginnende stormen gaan dan de zee op in de buurt van Kaapverdië en trekken dan richting Amerika. In de film is het Corioliseffect een metafoor voor de onzichtbare krachten die onze wereld vormgeven – en voor de manier waarop de mens deze natuurlijke balans verstoort.

In de ‘The Coriolis Effect’ staat niet alleen de mens centraal, maar al het leven. Van een duizendpoot in de woestijn tot een visser, die verdwaald in de mist. De documentaire is ‘een uitnodiging om stil te staan, te luisteren naar de adem van de aarde, en ons opnieuw te verbinden met het grotere geheel’.

In de film spelen de zeeschildpadden een belangrijke rol. Kaapverdië herbergt een van de grootste broedgebieden ter wereld voor deze dieren. Maar door de opwarming van de aarde dreigt een ecologisch drama: als het klimaat blijft veranderen, zullen alle schildpadden als vrouwtjes uit hun ei komen, wat hun voortbestaan onmogelijk maakt.