Wat bomen ons vertellen | Nominatie Jan Wolkers Prijs

Wat bomen ons vertellen - het boek van Valerie Trouet op de shortlist van de Jan Wolkersprijs 2020 - is geen boek van een 'bomenknuffelaar' maar een helder en humoristisch geschreven boek over de verhalen die in de jaarringen van bomen te lezen zijn. Wat blijkt: bomen praten net als wij graag over het weer!

Bomen vertellen hun verhalen via de dikte van hun jaarringen. De buitenste jaarring vertegenwoordigt het 'lopende jaar', en zo naar de kern toe, steeds een jaar terug. Aan de dikte van die jaarringen kun je afleiden of een boom het goed had (dikke jaarring) of slecht (dunne jaarring). En goed of slecht in de wereld van een boom, heeft doorgaans te maken met het weer, met name droogte. 

Onderzoek aan jaarringen kan gedaan worden door een boorkern van een halve centimeter doorsnede uit een levende boom te halen, zoals collega bomenonderzoeker dr. Ute Sass-Klaassenvan Wageningen University & Research in bovenstaande foto demonstreert. Maar ook in heel oud hout, uit gebouwen of schepen, valt nog veel te lezen over de geschiedenis uit de tijd dat de betreffende boom groeide. De specifieke opeenvolging van dikke en dunnere ringen kan zelfs als een kalender worden gebruikt om hout te dateren: de zogenoemde dendrochronologie.

"Eén glashelder verhaal dat bomen vertellen gaat over de klimaatverandering", beaamt Sass-Klaassen. "Als je in de oude jaarringen terugkijkt, zie je dat het klimaat ontegenzeggelijk nu sneller verandert dan ooit tevoren. De bomen roepen bijna op tot actie!"