Wilde bijen, boomkrekels en alle overige onderwerpen

Wilde bijen in je gemeente, een alternatieve kijk op natuurbescherming, boomkrekels en alle overige onderwerpen in de Vroege Vogels uitzending van 13 juli 2025.

Twintig jaar lang heeft het geduurd, maar uiteindelijk hebben ze het toch voor elkaar gekregen. Lokale natuurverenigingen hebben al die tijd gestreden voor natuurherstel in het Markdal, een gebied ten zuiden van Breda, waar de rivier De Mark stroomt. In de jaren 60 werd een groot deel van de rivier gekanaliseerd, ten behoeve van de landbouw. Maar onlangs heeft het Waterschap Brabantse Delta naar aanleiding van het burgerinitiatief de laatste hectares landbouwgrond aangekocht, en gaat De Mark straks weer meanderen.

Het wordt nu al een historisch advies genoemd, de uitspraak in de grootste klimaatzaak ooit. Afgelopen woensdag bepaalden de vijftien rechters van het Internationaal Gerechtshof , het hoogste juridische orgaan van de Verenigde Naties, unaniem dat landen verplicht zijn om het klimaat te beschermen en schade te voorkomen. De 300 pagina tellende uitspraak gaat van de bescherming van toekomstige generaties naar de vervuiler betaald en herstel van natuurschade. Jan van de Venis, mensenrechtenjurist; waarnemend ombudsmang toekomstige generaties en voorzitter van Nationaal Park Duinen van Texel, vertelt er meer over.

Hoe vergroot je als gemeente je biodiversiteit? Een van de manieren is om wilde bijen te monitoren.  Meer dan vijfendertig gemeentes werken samen met Beegrateful om hun gemeenschap zo ‘wilde bij’ vriendelijk mogelijk te maken. Verslaggever Merlijn Schneiders reist naar Uden, een van de gemeentes waar de wilde bij woonruimte genoeg vindt. 

Met z’n zwoele getrjirp laat de boomkrekel steeds meer delen van Nederland zomers aanvoelen. Sinds de eerste waarneming in 2004 breidt hij langzaam maar zeker z’n verspreidingsgebied uit in Nederland. Geluidenman en krekelkenner Baudewijn Odé staat met verslaggever Gert Elbertsen midden in een boomkrekelkoor.  

In Nederland zijn we – in de groene hoek tenminste – op allerlei manieren bezig met natuurbehoud. Rietlanden worden hersteld, grote zoogdieren worden opnieuw geïntroduceerd en de gruttopopulatie proberen we op peil te houden. Meestal in netjes afgezette natuurgebieden met een hek eromheen. Maar is dat wel de beste manier om onze biodiversiteit te beschermen? Hoogleraar milieubiologie en directeur onderzoeksbeleid bij het KNAW, Geert de Snoo, stelt samen met collega Kees Musters een alternatieve aanpak voor. Daarin staan drie vrijheden voor alle organismen centraal.

Wat als je je ogen dicht doet en door middel van geluid een reis maakt door Europa. Dan krijg je de audio-natuurreis die verslaggever Henny Radstaak maakte, beginnend in het uiterste Noordan van Scandinavië. In de uitzending horen we een stukje. Beluister hieronder de volledige soundscape.