Jan Wolkers Prijs | Prijs voor het beste Natuurboek

Update: De nieuwe Natuurboekenprijs is de opvolger van de Jan Wolkers Prijs. Deze nieuwe Natuurboekenprijs is een initiatief van natuurorganisatie LandschappenNL, de Volkskrant en Vroege Vogels. De prijs wordt dit jaar voor de eerste keer uitgereikt. De jury bestaat uit Jean-Pierre Geelen (de Volkskrant), Jocelyn de Kwant (Noord-Hollands Landschap) en Daniel Gulpers (Vroege Vogels).

Tot 2022 werd het beste natuurboek van het jaar bekroond met de Jan Wolkers Prijs. Het dat kon een roman, dichtbundel, kinderboek of (semi-) wetenschappelijk werk zijn. Zolang de natuur maar de hoofdrol speelt. De Volkskrant, Landschappen NL en Vroege Vogels hebben sinds mei 2024 een nieuwe prijs voor het beste Nederlandstalige natuurboek in het leven geroepen. Alle natuurboeken die zijn verschenen tussen 1 juni 2022 en 1 juni 2024 kunnen meedingen.

Zondag 23 oktober 2022 maakte de jury in het BNNVARA-radioprogramma Vroege Vogels op NPO Radio 1 de winnaar bekend: Wolven op het ruiterpad van Tijs Goldschmidt! Lees meer in het persbericht

De keus voor de naam Jan Wolkers Prijs was eenvoudig: in al het werk van Wolkers kom je natuur tegen, in zijn boeken, beeldende kunst en in zijn tuin op Texel, waar hij als televisiemaker prachtig over planten en dieren sprak. 

De Jan Wolkers Prijs was een initiatief van Vroege Vogels, het Wereld Natuur Fonds en de Volkskrant. De prijs is in 2022 voor de tiende keer uitgereikt en bestond uit een geldbedrag van 5.000 euro en een originele tekening van de winnaar, gemaakt door Siegfried Woldhek. De jury bestond de laatste jaren uit Karina Wolkers, Allard Stapel (Wereld Natuur Fonds), Jean-Pierre Geelen (de Volkskrant) en Daniel Gulpers (Vroege Vogels).

Elk jaar werden vijf Nederlandse natuurboeken bekend gemaakt die nog in de race voor de Jan Wolkers Prijs voor het beste Nederlandse natuurboek zaten. De bekendmaking van de winnaar vond plaats tijdens een feestelijke uitzending.

• 2022: Wolven op het ruiterpad - Tijs Goldschmidt
• 2021: De ontdekking van de natuur - Hans Mulder 
• 2020: Wat bomen ons vertellen 2020: Valerie Trouet
• 2019: Foon – Marente de Moor
• 2018: Darwin in de stad van Menno Schilthuizen.
• 2017: De Kinderen van de nacht, over wolven en mensen van Dik van der Meulen
• 2016: De grutto van Albert Beintema
• 2015: Niet zonder elkaar van Louis Schoonhoeven e.a.
• 2014: De gierzwaluw van Remco Daalder
• 2013: Spinder van Simon van der Geest

In 2017 werd ter gelegenheid van het vijfjarig jubileum van de Jan Wolkers Prijs schrijver Koos van Zomeren geëerd met de allereerste Jan Wolkers Oeuvreprijs. In het werk van Van Zomeren is de liefde voor natuur een belangrijk thema, met als absoluut hoogtepunt de onlangs verschenen 900 pagina’s dikke bundel ‘Alle Vogels’.

• Lees het hele juryrapport  

De organisatoren vonden het een eer dat Karina Wolkers het idee voor de prijs meteen omarmde. “Het klinkt mooi hè, de Jan Wolkers Prijs. Nou was Jan wat ambivalent wat prijzen betreft, maar deze zou hij heel mooi hebben gevonden.” Juist in een land waar niet heel veel natuur meer is, maar dat wel een grote culturele traditie en verbondenheid heeft met de natuur is er behoefte aan gepassioneerde groene boeken. De naam ‘Jan Wolkers Prijs’ geeft bovendien aan dat humor en wat dwarsigheid kunnen meewegen in de beoordeling.

Tijdens de uitzending van 23 oktober 2022 maakte Karina Wolkers bekend te stoppen als jurylid voor de Jan Wolkers Prijs. Zij heeft tien jaar vol enthousiasme deelgenomen aan de prijsuitreiking.