Akkoord over ontbossing in Glasgow, maar is het genoeg?

Honderden landen, waaronder Nederland, hebben toegezegd om vóór 2030 een einde te maken aan wereldwijde ontbossing. Het akkoord is gemaakt op de klimaattop in Glasgow, de COP26.  Milieuorganisaties zijn kritisch: ze vinden de gemaakte afspraken te vrijblijvend.

Leiders van bosrijke landen zoals Brazilië, Rusland, Canada, Indonesië en Congo hebben de afspraak ook ondertekend. In totaal bezitten de landen die meedoen 85 procent van de bossen wereldwijd, dat is een gebied van zo'n 34 miljoen vierkante kilometer. Op dit moment gaat er elke minuut een gebied van zo'n 27 voetbalvelden verloren door ontbossing.

Om de belofte waar te maken trekken de landen tot 2025 omgerekend 10,2 miljard euro uit. Ook zal er door private instellingen 6,2 miljard euro worden geïnvesteerd. Nederland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Noorwegen en een aantal filantropische instellingen zijn ook overeengekomen om 1,5 miljard euro direct te investeren in inheemse volkeren om bossen te beschermen.

Milieuorganisaties zijn kritisch over de gemaakte afspraken over ontbossing in Glasgow, omdat ze te vrijblijvend zijn. Volgens Milieudefensie komen de afspraken ‘rechtstreeks uit een sprookjesbos’. Zonder bindende regelgeving voor bedrijven en financiële instellingen die ontbossing financieren wordt het niets, zegt de campagneleider van Milieudefensie Wouter Kolk: "De tijd van vrijwilligheid is voorbij." Kolk pleit voor een klimaatplicht voor bedrijven: "Die kan bedrijven dwingen te gaan produceren in de lijn van de milieu-afspraken van Parijs en te stoppen met ontbossen", aldus Kolk.

Ook Greenpeace Nederland is teleurgesteld dat de afspraak niet bindend is gemaakt. "Het betekent dat er wereldwijd nog bijna een decennium doorgekapt mag worden. Daarom voelt de Braziliaanse president Bolsonaro zich zo goed over het ondertekenen van deze nieuwe deal." Die is veel te vrijblijvend volgens campagneleider Sigrid Deters.

Lees ook: Greenpeace: Nederland veroorzaakt nieuwe golf van ontbossing in de Amazone

"Ondertussen nadert de Amazone zijn tipping point (omslagpunt) en kan het grootste regenwoud op aarde onmogelijk nog jaren ontbossing overleven. Het blijft blablabla als landen als Nederland niet tegelijkertijd hun voetafdruk verkleinen door middel van scherp beleid en wetgeving" aldus Deters. Het betekent volgens haar dat er snel een zogenoemde EU-Bossenwet ingevoerd moet worden.

Bossen zijn de meest biodiverse plekken op aarde en vormen een enorme CO2-opslag. Daarmee spelen ze een belangrijke rol in het tegengaan van klimaatverandering. Wereldwijd zijn er nu ongeveer 3 biljoen bomen (3.000.000.000.000). Maar het aantal oerbossen neemt af. In de Amazone worden bossen gekapt voor veeteelt of de productie van soja.

Zembla maakte eerder de uitzending 'Ramp in het regenwoud' (2019). In die uitzending reizen we naar de Braziliaanse deelstaat Pará en volgen we de route van het sojatransport. Wat zijn de gevolgen van de sojahandel voor het Amazone regenwoud en voor de lokale bevolking?

Bekijk de uitzending 

Nederland is een van de minst bosrijke landen van Europa, alleen Malta en IJsland hebben nog minder bos. Slechts 10 procent van Nederland is bos. De laatste tien jaar zijn er ook meer bomen gekapt dan dat er nieuwe bijkwamen: Nederland kapt zelfs relatief meer dan er in Brazilië jaarlijks geveld wordt.

Als onderdeel van het Klimaatakkoord beloofden het Rijk en de provincies 10 procent bos bijplanten. Dat zijn zo’n 150 miljoen nieuwe bomen binnen 10 jaar. In de uitzending ‘Het beloofde bos’ onderzoekt Zembla wat er van deze belofte terechtkomt. ‘Het beloofde bos’

Bekijk de ZEMBLA KORT Het beloofde bos op Youtube

Nederland is zelf weliswaar niet heel bosrijk, maar we staan in de top 5 van EU-landen die gelinkt worden met ontbossing in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. In een rapport van het Wereld Natuur Fonds (WWF) staat dat Nederland verantwoordelijk is voor het kappen van bijna 30.000 hectare oerwoud en andere natuur per jaar voor de verbouwing van soja voor veevoer en palmolie.