Hoge Raad: euthanasie mag bij mensen met dementie

Artsen mogen een euthanasieverzoek inwilligen van mensen die een verzoek om levensbeëindiging bij dementie indienden toen ze nog helder van geest waren en met wie overleg daarover inmiddels niet meer mogelijk is. Zo oordeelt de Hoge Raad in het vraagstuk over euthanasie voor mensen met dementie.

De zaak begon met de vervolging van een verpleeghuisarts die euthanasie had toegepast op een 74-jarige vrouw uit Den Haag die zwaar dement was. Volgens het OM had de inmiddels gepensioneerde verpleegarts Catharina A. onvoldoende vastgesteld of de 74-jarige patiënte wel echt niet meer wilde leven op het moment dat de euthanasie werd uitgevoerd. De vrouw gaf soms wel twintig keer per dag aan dat ze dood wilde, maar zei daarna vaak: "Maar nu nog niet".

Voordat haar alzheimer zo vergevorderd was, had ze duidelijk opgeschreven en tegen haar naasten gezegd dat ze niet meer wilde leven als ze moest worden opgenomen in een verpleeghuis. Het OM eiste geen straf, omdat ze overtuigd waren van de goede intenties van A. Volgens hen diende de zaak er voor om meer duidelijkheid te scheppen voor artsen over wanneer euthanasie wel of niet is toegestaan.  

De rechter oordeelde afgelopen september dat Catharina A. zorgvuldig heeft gehandeld en is daarom ontslagen van alle rechtsvervolging. A. hoefde volgens de rechtbank de wens van de patiënt niet te verifiëren, omdat dat door de toestand waar de vrouw in verkeerde niet meer mogelijk was. A.was geen partij meer in de kwestie. Het OM besloot niet in hoger beroep te gaan, maar direct naar de Hoge Raad te stappen. Het ging nu om het principe. Het OM wilde een uitspraak van het hoogste rechtscollege om meer duidelijkheid te krijgen over de manier waarop de euthanasiewet moet worden uitgelegd aan verplegers en familieleden, om meer duidelijkheid te krijgen over wat geoorloofd is. Met deze uitspraak, is die duidelijkheid er nu.

'Als ik dement ben, wil ik dood'
ZEMBLA zond in 2013 een reportage uit over de vraag wat een schriftelijke euthanasieverklaring nog waard is als het erop aankomt. In de uitzending ' Als ik dement ben, wil ik dood ' kwam een soortgelijke situatie aan bod. Hierbij werd euthanasie uitgevoerd bij een zeer demente vrouw die ook meerdere keren had aangegeven niet meer te willen leven als ze ernstig dement zou raken. In de kwestie die ZEMBLA bestudeerde werd uiteindelijk niet voor vervolging gekozen omdat er sprake was van een goed dossier.