Bindend referendum definitief van tafel

Het bindend referendum ligt voorlopig in de prullenbak. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer stemde een voorstel voor zo'n referendum donderdag weg. Terwijl hetzelfde idee vier jaar geleden nog wel steun kreeg van de Kamer.

het raadgevend referendum wil afschaffen

Eerder werd al duidelijk dat het nieuwe kabinet ook het raadgevend referendum wil afschaffen . Dat is ooit ingevoerd als opmaat naar de grondwetswijziging voor een bindend referendum. Het doel van het raadgevend referendum is het vergroten van de zeggenschap van burgers. 300.000 kiesgerechtigden kunnen zo'n referendum afdwingen. Maar een wetgever is niet verplicht om de uitslag op te volgen. Bij een correctief, oftewel een bindend referendum zou dat wel het geval zijn. 

Lees ook: ' Het referendum is een gevaar voor de democratie '

SP vindt weinig bondgenoten
Al langer was duidelijk dat de initiatiefnemers van toen, D66, GroenLinks en PvdA, hun handen van het zogeheten correctief referendum af hebben getrokken. De SP nam de verdediging van het voorstel over, maar vond weinig bondgenoten. Alleen PVV, Partij voor de Dieren, 50PLUS en Forum voor Democratie houden vol dat het bindend referendum een plaats moet krijgen in de Grondwet.

Ook als geen van de voorstanders zich had bedacht, leek het voorstel ten dode opgeschreven. Voor de bekrachtiging door een nieuwgekozen Tweede Kamer, die nodig is om de Grondwet te wijzigen, is een tweederdemeerderheid vereist. Die was onhaalbaar.

De SP had eigenlijk nog eens over het voorstel willen praten, maar kreeg daarvoor niet de kans van de tegenstanders. Die vonden dat de kous maar eens af moest zijn.

Raad van State tegen referenda
Begin dit jaar sprak de Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet en de Tweede Kamer, zich ook al uit tegen het referendum. ‘Referenda ondermijnen de democratie’, waarschuwde de raad. Hoe democratisch het ook klinkt om het volk te raadplegen bij belangrijke politieke besluiten, als referenda ondoordacht worden ingevoerd, zullen ze juist averechts werken voor het democratische stelsel en de rechtsstaat, zegt de Raad van State. 

Politicoloog André Krouwel zegt in de ZEMBLA uitzending: 'De stem van het volk' dat de populariteit van referenda vooral iets zegt over de onzekerheid van politici. Hij vindt dat politici geen vertrouwen meer hebben in het eigen functioneren als politieke partij.