Boeren in Engeland willen verbod op productie onkruidverdelger paraquat

Een aantal Britse boeren pleit voor een verbod op de productie van onkruidverdelger Paraquat. Dat meldt de BBC. Het middel wordt door de wetenschap in verband gebracht met de ziekte van Parkinson. Het is in de hele EU sinds 2007 niet meer toegelaten. En ook sinds de Brexit is paraquat nog steeds verboden in Engeland. Maar het middel wordt er nog wel geproduceerd en geëxporteerd, door het bedrijf Syngenta. En dat moet stoppen, vinden sommige boeren.

Paraquat is in meer dan dertig landen verboden, maar wordt in andere landen nog steeds door miljoenen boeren gebruikt. Het is al langer berucht. Niet alleen vanwege het verband met parkinson, maar het heeft wereldwijd ook al duizenden doden veroorzaakt door acute vergiftiging. 

Ook in Nederland werd het middel voor het EU-verbod tientallen jaren door boeren gebruikt. Het totaal aantal vergiftigingen over de jaren is niet duidelijk. Wel blijkt uit een oude publicatie in het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde dat tussen 1972 en 1982 in Nederland 55 patiënten in het ziekenhuis werden opgenomen vanwege een acute vergiftiging door paraquat.  

Het bedrijf Syngenta dat in Engeland paraquat produceert en exporteert, zit ook met een vestiging in Nederland, maar woordvoerder Hanneke Verhelst liet aan NH Nieuws weten dat de Nederlandse tak zich richt op de ontwikkeling van groente- en bloemenrassen en daarbij geen paraquat gebruikt of produceert. 

In Amerika wordt er nog wel veelvuldig met paraquat gewerkt en hebben honderden landarbeiders inmiddels een rechtszaak aangespannen tegen Syngenta. De boeren verwijten het de fabrikant dat de risico’s bij het bedrijf bekend waren, maar de agrariërs niet zijn gewaarschuwd. Syngenta verwerpt de beschuldigingen, maar heeft in een aantal zaken al wel een schikking getroffen.  

In Engeland komt een aantal boeren nu dus ook in actie. Dat blijkt uit een reportage van het BBC-programma Countryfile. De journalisten van het programma spreken meerdere boeren die lijden aan parkinson en hun partners. De vrouw van boer Andy Pollard zegt tegen hen dat ze het altijd als toeval beschouwde dat ze alleen maar boeren kent met de ziekte van Parkinson, totdat ze las over het mogelijke verband met bestrijdingsmiddelen. Ze vraagt zich af waarom er niet eerder is ingegrepen en waarom er geen verbod op de productie is gekomen . “We kennen veel mensen in dezelfde situatie.”

Boer Ken Barnes is zijn spraakvermogen kwijt door parkinson. “Het is een vreselijke ziekte”, zegt zijn vrouw Sue tegen BBC Countryfile, “het heeft hem het leven ontnomen”. Ook Sue vindt dat de productie en de export van paraquat gestopt moet worden: ”Ik zou niet willen dat mijn zoon, die een landbouwdiploma heeft, net als zijn vader zou eindigen.”

Ondanks het verbod op paraquat, onthulde Zembla in een uitzending uit 2019 dat in Nederland ook landbouwbestrijdingsmiddelen worden gebruikt, die parkinson kunnen veroorzaken. Het gaat om middelen die qua samenstelling voor de helft exact hetzelfde zijn als in het verleden verboden middelen zoals paraquat en Maneb. Dat is bijvoorbeeld het geval bij schimmelverdelger Mancozeb. 

Naar aanleiding van de uitzending diende Europarlementariër Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren) een bezwaarmotie in voor een verbod op mancozeb. Een meerderheid van de Milieucommissie van het Europees Parlement stemde voor de motie. Sinds vorig jaar is gebruik van Mancozeb in de EU verboden.

Maar er zijn niet alleen zorgen over Mancozeb. Ook bij andere bestrijdingsmiddelen, zoals het veelgebruikte glyfosaat zijn er aanwijzingen dat er een verband bestaat met parkinson. Daarover sprak wetenschapper Bas Bloem onlangs nog tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Hij zei dat het daarom belangrijk is dat glyfosaat en andere bestrijdingsmiddelen bij de toelating daar ook op worden getoetst.

In de Zembla-uitzending uit 2019 pleiten verschillende deskundigen er ook al voor dat huidige en nieuwe bestrijdingsmiddelen moeten worden getest op het risico van parkinson. Fabrikanten van pesticiden hoeven die risico’s nu niet in kaart te brengen. “Ik vind dat niet verantwoord,” zegt toxicoloog Martin van den Berg in de uitzending. 

Onderzoek van het RIVM van eind 2021 bevestigt dat de huidige testmethodes van bestrijdingsmiddelen tekort schieten. 

Momenteel zijn er ruim 50.000 parkinson-patiënten in Nederland. Dat aantal neemt toe. In de Zembla-uitzending ‘Parkinson op het platteland’ zegt hoogleraar Epidemiologie Roel Vermeulen dat mensen die in de landbouw werken met pesticiden gemiddeld 60 procent meer kans hebben op het krijgen van Parkinson.

Kijk ‘Parkinson op het Platteland’ terug: