Generaal van Srebrenica

Zes jaar na het drama in Srebrenica gaat het onderzoek naar de waarheid achter de massaslachting op de Moslims onverminderd door. Eind november publiceert het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie een rapport over de gebeurtenissen in de Bosnische enclave. Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse regering. De publicatie van het eindverslag werd enkele keren uitgesteld omdat de onderzoekers ook wilden praten met Servische betrokkenen.

In Zembla is een exclusief interview te zien met een van de Servische hoofdrolspelers: generaal Zivanovic, die als rechterhand van Mladic, rechtstreeks betrokken was bij de inname van Srebrenica en de executies die hierop volgden. Zivanovic vluchtte na de oorlog vanuit Bosnië naar Joegoslavië en loopt daar nu vrij rond. In Zembla vertelt hij dat hij wordt gezocht door het Joegoslavië tribunaal.

Gruweldaden
De aanklager van het tribunaal, M. Harmon wil bevestigen noch ontkennen dat Zivanovic wordt gezocht. Wel bevestigt Harmon in Zembla dat Zivanovic commandant was van het Bosnisch- Servische leger tijdens de gruweldaden na de inname van Srebrenica. "Moslims in Srebrenica werden op grote schaal vermoord en verkracht door de soldaten van de VRS, het Bosnisch-Servische leger. Op dat moment was Zivanovic hun commandant."

Zivanovic zelf grijpt in het interview met Zembla de gelegenheid aan om zijn rol te relativeren: aanvankelijk ontkent hij bij de inname betrokken te zijn. Maar geconfronteerd met beelden waarop hij, vrolijk converserend naast Mladic, door de straten van Srebrenica loopt zegt hij: "Natuurlijk was ik daar. Wij de Serviërs zijn Srebrenica binnengekomen. Srebrenica was toch geen vreemde stad voor mij. Ik heb er op het gymnasium gezeten. Natuurlijk was ik blij. Ik hoef toch niet te huilen."

Zembla reconstrueert de gebeurtenissen in Srebrenica vanaf 6 juli 1995, het moment dat de Bosnische Serviërs de observatiepost Foxtrot van Dutchbat beschieten. De militaire order die het leger hiertoe opdracht geeft, wordt door Zembla getoond en is ondertekend door Zivanovic.

Bloedbad
Tegen Zembla zegt Zivanovic dat zijn rol daarna snel was uitgespeeld en dat hij het commando overdroeg aan generaal Krstic, die inmiddels voor zijn optreden in Srebrenica door het Joegoslavië tribunaal veroordeeld is tot 46 jaar gevangenisstraf. Zembla spreekt ook met de advocaat van Krstic. Hij zegt: "Zivanovic pleit zichzelf vrij ten koste van mijn cliënt. En de Bosnisch parlementariër A. Malkic zegt in Zembla: "Als we de verantwoordelijken zoeken voor het bloedbad in Srebrenica dan staat Zivanovic na Karadzic, Mladic en Milosevic op de vierde plaats."

"Zivanovic heeft met een creatieve geest zijn eigen waarheid verzonnen," zegt M. Harmon, de aanklager van het Joegoslavië tribunaal. "Hij heeft gezien hoe Krstic door het tribunaal is aangepakt en het is logisch dat hij een beetje zenuwachtig geworden is."