Zorgen bij waterbedrijven over verhoogde concentraties PFAS in de Maas

De Vereniging voor waterbedrijven (Vewin) is bezorgd over hoge concentraties PFAS in het Nederlandse deel van de Maas en wil een strengere aanpak. Het water van de Maas wordt in ons land gebruikt voor de productie van drinkwater. Het Nederlandse deel bevat hogere concentraties giftige PFAS dan in België. Dat blijkt uit onderzoek dat in opdracht van Vewin is uitgevoerd door KWR Water Research. De concentraties nemen tussen het Belgische Luik en het Nederlandse Drimmelen met 50 procent toe.

Hoe verder benedenstrooms in de Maas gemeten wordt, hoe hoger de concentraties PFAS. Mogelijke verklaringen noemt KWR wel, zo zou een oorzaak kunnen zijn dat er meer bronnen van uitstoot van PFAS benedenstrooms aanwezig zijn, maar om dat te kunnen vaststellen is meer onderzoek nodig. Dat is ook een aanbeveling in het rapport van KWR.

Voor Vewin toont “de nieuwe analyse de noodzaak aan om juist ook in Nederland PFAS-lozingen drastisch terug te dringen”. Lees de analyse van KWR:

Vewin vraagt of de Tweede Kamer, tijdens het debat van donderdag over PFAS, in wil zetten op een scherpere aanpak van PFAS in Nederland: “Vewin pleit al jaren voor een verbod op uitstoot van PFAS, omdat dit het hele milieu inclusief drinkwaterbronnen vervuilt en de stoffen nauwelijks afbreken. PFAS horen niet thuis in het milieu.”

Ook Stichting Tegengif pleit voor een verbod. Tegengif is een organisatie die onderzoek doet naar dagelijkse blootstelling aan schadelijke chemicaliën. De stichting overhandigt voor het debat donderdag namens meer dan 100 organisaties een manifest aan staatssecretaris Heijnen van IenW.

In het manifest wordt ook opgeroepen tot een verbod op PFAS. “Het probleem is dat PFAS niet of pas na honderden jaren worden afgebroken; vandaar de naam ‘forever chemicals’. Ze zijn niet alleen slecht voor het milieu, maar ook gevaarlijk voor de gezondheid”, zegt Annelies den Boer, directeur van Stichting Tegengif.

Het manifest is getekend door verschillende milieuorganisaties en maatschappelijke organisaties, zoals Greenpeace, de Zweedse consumentenorganisatie en de koepelorganisatie voor kankerverenigingen in Europa hebben zich aangesloten. De organisaties komen uit heel de EU.

Onderzoeksbureau KWR voerde in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu onlangs nog een onderzoek uit met betrekking tot PFAS. Voor dit onderzoek keek KWR naar de aanwezigheid van PFAS in de hele Europese Unie. Daarvoor bestudeerden de onderzoekers meetgegevens uit heel Europa.

De verontreiniging van PFAS komt overal in Europa voor, blijkt uit het rapport. “We zagen verhoogde concentraties in allerlei typen water: oppervlaktewater, grondwater, oevergrondwater en regenwater. Aangezien deze ook bronnen voor drinkwater vormen en de stoffen slecht verwijderen, zijn ook verhoogde concentraties in drinkwater aangetroffen”, schrijven de onderzoekers.

Lees het onderzoek 'PFAS in Europees water... een verkenning':

In Nederland is lange tijd sprake van PFAS-vervuiling. Onder meer door jarenlange uitstoot en lozingen van de Chemoursfabriek in Dordrecht. In België bleek het bedrijf 3M jarenlang PFAS te lozen in water dat uiteindelijk ook in Nederland in de Westerschelde terechtkwam.

Maar de problemen in Nederland bleken nog groter, dat werd duidelijk in de Zembla-uitzending ‘Het PFAS-schandaal’. Daarin werd duidelijk dat ook afvalverwerker Indaver uit Antwerpen jarenlang PFAS loosde in het water dat uitkomt in de Westerschelde, in Nederland. Ook bleek in de uitzending dat bij een steekproef onder vrouwen die rond de Chemoursfabriek in Dordrecht wonen, verhoogde concentraties PFAS in de moedermelk werden aangetroffen.

Zembla onthulde na de uitzending in oktober dat er vorig jaar maandenlang veel meer GenX is geloosd dan is toegestaan. Onderzoeker Chiel Jonker vermoedde dat de GenX afkomstig is van chemiefabriek Chemours. Volgens minister Mark Harbers (Waterstaat) zit mogelijk een onbekende partij achter de illegale lozing. Het Kamerdebat richt zich donderdag ook op deze kwestie en op de vervuiling die afkomstig is van afvalverwerker Indaver.