Het PFAS-schandaal

In Zeeland is het water zo ernstig vervuild geraakt met giftige PFAS-stoffen dat er geen vis meer gegeten mag worden uit de Westerschelde. PFAS, ook wel 'forever chemicals' genoemd omdat ze in het milieu vrijwel niet afbreken, kunnen al bij een zeer kleine dosis schadelijk zijn voor het immuunsysteem en bij hogere blootstelling kankerverwekkend.

In België ontstond vorig jaar grote commotie toen bleek dat chemiebedrijf 3M in Antwerpen jarenlang enorme hoeveelheden PFAS in de Schelde heeft geloosd en daarmee de omgeving, tot in Zeeland aan toe, ernstig heeft vervuild. Het schandaal leidde tot een parlementair onderzoek en het stilleggen van de fabriek. Tot nu toe wezen alle vingers naar 3M, maar ondanks het ingrijpen bij dit bedrijf wordt het PFAS-gehalte in de Westerschelde niet minder. Hoe kan dat? Zembla volgt het PFAS-spoor en ontdekt een andere belangrijke bron van de PFAS-vervuiling, met grote gevolgen voor Nederland.

Deze uitzending is uitgezonden op donderdag 8 september 2022 bij BNNVARA op NPO 2

Regie & samenstelling: Roelof Bosma
Research: Vincent Harmsen
Eindredactie: Manon Blaas

In de uitzending wordt gesproken over de "actielimiet" van het Vlaamse voedingsagentschap FAVV voor PFOS in eieren. Daarover wordt door een van de sprekers in de uitzending gezegd dat deze is vastgesteld op 0,5 ng/g. Op basis daarvan wordt in de uitzending geconcludeerd dat concentraties PFOS in eieren in Zwijndrecht "6000 keer" boven de norm zitten. Dat is echter onjuist. De huidige actielimiet van het FAVV is 100 ng/g. Met ingang van 1 januari 2023 geldt in Vlaanderen een nieuw actielimiet van 1 ng/g. Het moet dus "30 keer" boven de huidige norm zijn, of "3000 keer" boven de norm die vanaf 1 januari 2023 geldt.