Hoe gaat het nu met ... Steenhandelaar Willems uit 'Gek door de gemeente'

In de rubriek ‘Hoe gaat het nu met…?’ spreekt ZEMBLA met Jan Willems. De steenhandelaar vertelde in ‘Gek door de gemeente’ van 1 februari 2009 over zijn conflict met de gemeente Venray die een weg over zijn terrein wilde aanleggen.

Met steenhandelaar Willems gaat het “niet best”. Zijn bedrijf hangt “op het randje”. Hij begon in 1983 een steenhandel op het bedrijventerrein Smakterheide in Venray. Maar vanaf 1999 gaat het bergafwaarts, wanneer de gemeente een weg over zijn terrein wil aanleggen om een bedrijventerrein te ontsluiten. Daarop volgt tien jaar lang getouwtrek, met voor Willems een dramatische afloop.

In de schulden door de gemeente
“Ik zit diep in de schulden door het conflict met de gemeente”, zegt Willems. Het begint allemaal in 1999 wanneer de grondeigenaar hem op verzoek van de gemeente vraagt om met onmiddellijke ingang zijn terrein te verlaten zodat de gemeente de weg kan aanleggen. Na tussenkomst van de rechter wordt hem in december 1999 het gebruiksrecht van de grond opgezegd en moet hij deze binnen drie maanden schoon opleveren.

“Ik zag geen andere keuze dan om de grond zelf te kopen van de eigenaar”, zegt Willems “Ik heb daar een overbruggingskrediet voor afgesloten met een hoge rente. Door de aankoop van de grond met dit krediet zijn de lasten van het begin af aan ver boven de draagkracht van het bedrijf.” De gemeente had beloofd dat er een taxateur zou worden gestuurd en een schadevergoeding voor Willems zou worden vastgesteld, maar dit gebeurt niet. Hij komt steeds dieper in de schulden.

Burgemeester komt belofte niet na
“Maar de gemeente heeft zich niet aan haar woord gehouden.” De burgemeester beloofde ook in de uitzending van ZEMBLA dat hij de grond met hetgeen erop staat wil kopen na het sturen van een taxateur van gemeentezijde en het oordeel van een taxateur van Willems en zo nodig een derde onafhankelijke. “Van onze zijde is tot twee maal toe een bezoek gebracht aan de gemeente met onze taxateur, hoewel de gemeente het initiatief had moeten nemen, maar zonder reactie van gemeente. De gemeente deed direct na de uitzending wel een bod dat 30.000,- euro hoger lag dan het bod dat anderhalf jaar eerder werd gedaan. Maar dat kwam niet in de buurt van het bedrag dat de grond waard is, namelijk meer dan een miljoen. Die prijs is gebaseerd op de grondprijs die de gemeente nota bene zelf vaststelt. De gemeente verklaarde geen taxateur in te hoeven huren, omdat de totaalprijs dan nog een stuk lager zou komen te liggen. Waarom, is niet duidelijk.”

Sinds de uitzending is er dus weinig verbeterd voor Willems. De SP heeft bij de eerstvolgende raadsvergadering na de uitzending van ZEMBLA nog getracht te bemiddelen in de zaak, maar dit heeft geleid tot zoveel onenigheid dat een raadslid van de SP is opgestapt.

Gemeente wist het al lang
Wat Willems het ergste vindt, is dat de gemeente al lang wist dat ze de weg elders ging aanleggen. Dat bleek uit een brief van de gemeente aan de provincie die de steenhandelaar later onder ogen kreeg. Daarin staat dat de gemeente van de weg afziet, omdat ze verwachtte dat de onderhandelingen niet binnen de termijn klaar zouden zijn om nog de deadline voor de Europese subsidie te halen. "Uiteindelijk heeft de gemeente wel subsidie gekregen voor het hele plan van de Smakterheide. De weg ligt nu op de plek van een oude weg, langs mijn terrein. Het zou een tijdelijke weg zijn, maar die ligt er nu nog. De subsidie is dus onterecht verkregen.”

“Ze hadden het gewoon moeten zeggen. In een brief van 27 september 1999 schrijft de gemeente al dat ze de weg elders wilde aanleggen. Maar dat hebben ze mij niet verteld. Ik heb een half jaar later, in maart 2000, de grond gekocht en ben vervolgens nog jaren met de gemeente in onderhandeling geweest hierover. Achteraf gezien onnodig. Zo is de ellende begonnen. De gemeente heeft op 4 oktober 1999 nog tegen de grondeigenaar gezegd in een brief dat hij de grond snel moest opleveren, omdat er anders zou worden onteigend. Voor de eigenaar was dit het moment om mij met een kortgeding het gebruiksrecht te ontnemen en vervolgens vrij van opstalling op te leveren aan de gemeente. Maar de gemeente wist dus al dat dat helemaal niet nodig was en juridisch dus onmogelijk.” Willems laat het er niet bij zitten. Hij start een civiele procedure om aan te tonen dat de gemeente nalatig is geweest en stukken heeft achtergehouden.

Faillissement
Maar of hij daarmee het tij nog kan keren is de vraag. Inmiddels hangt hem een faillissement als het zwaard van Damocles boven het hoofd. Willems heeft inmiddels 640.000,- euro aan rente betaald en zijn bedrijf heeft voor ongeveer 1,2 miljoen schade opgelopen door het conflict, zo schat hij. “Ik heb de afgelopen tien jaar alleen maar geld gestopt in het laten overleven van mijn bedrijf. Ik heb een schuld bij de belasting, omdat ik niet meer kon betalen door de hoge hypotheeklast. De belastingdienst heeft al de kantoorinventaris en de voorraad verkocht. Op 2 juni is in opdracht van de belasting de grond verkocht. Dit na overleg met de gemeente, hoewel gegevens van derden bij zulke instanties nooit uitgewisseld mogen worden. Deze actie komt de gemeente uitstekend van pas, ze kan nu met de vinger naar de belastingdienst wijzen. Die is nu de schuldige dat mijn bedrijf verdwijnt.”

Nog tien verhalen
Naast zijn eigen sores trekt hij zich ook het lot van andere Venraynaars aan. “Ik ben niet de enige die in dit schuitje zit, ik kan zo nog tien verhalen noemen van mensen die ook in de problemen zitten door de gemeente.” Dit is overigens geen unicum voor Venray, ook in andere Nederlandse gemeenten krijgen mensen te maken met tegenwerkende gemeenten, zo was te zien in de uitzending van ZEMBLA over conflicten tussen burgers en gemeenten, die steeds vaker ontaarden in een langdurige en verbeten juridische strijd. De gemeenten hebben genoeg tijd en geld om steeds maar procedures te doorlopen en het conflict uit te zitten.

Zo bleek dat ook bij Willems het geval te zijn. Het schokkende bewijs daarvoor is te zien op de geheime opnamen die Willems maakt van gesprekken die hij heeft met de gemeente, omdat die zich steeds niet aan de beloften houdt. Op die opnamen hoort Willems de wethouder zeggen “Eens kijken wie de langste adem heeft”, op een moment dat de steenhandelaar zelf even de kamer uit is. Die wethouder heeft hij daarna overigens nooit meer gesproken.

Ondanks alle tegenwerking en tegenslag is Willems niet van plan bij de pakken neer te gaan zitten wanneer zijn bedrijf inderdaad over de kop gaat. “Ik ben 60, maar dan begin ik opnieuw. Maar liever niet in Venray.”