Kabinet wil van Caribisch Nederland klimaatneutrale eilanden maken

De regering wil dat de eilanden die vallen onder Caribisch Nederland, dat zijn Saba, Sint Eustatius en Bonaire, klimaatneutraal worden. Dat schrijft staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties in een brief aan de Tweede Kamer. De plannen voor de energievoorziening zal ze “op korte termijn” samen met minister Rob Jetten van Energie en Klimaat bekendmaken.

Zembla deed recent onderzoek naar de plannen voor de energievoorziening op Bonaire. Uit dat onderzoek bleek dat plannen van het Water- en Energiebedrijf Bonaire (WEB) om het eiland tot 80 procent van duurzame energie te voorzien, in een la in Den Haag bleven liggen. Ondertussen richtte het ministerie van Economische Zaken wel een bedrijf op, Bonaire Brandstof Terminal (BBT), om de olietoevoer naar het eiland zeker te stellen. Er werd zelfs gesproken over het bouwen van een pier bovenop het kwetsbare koraal. Maar onder druk van de Tweede Kamer beloofde BBT eind vorig jaar zich ook te gaan inzetten voor verduurzaming van de energievoorziening op het eiland. En dat er daarvoor geen pier meer nodig zou zijn.  

Bekijk de uitzending 'Bedreigd: Nederlands koraal'

Naar aanleiding van de Zembla-uitzending hebben Kamerleden van D66 en de Partij voor de Dieren Kamervragen gesteld. Ze willen bevestigt krijgen dat er definitief geen pier komt bovenop het koraal. En ze willen ook weten waarom er niet op de eerdere plannen van het Water- en Energiebedrijf Bonaire is gereageerd om het eiland te verduurzamen.

Staatssecretaris Van Huffelen bezocht vorige maand de eilanden. Naar aanleiding van dat bezoek stuurt ze de Tweede Kamer een brief met haar plannen voor Caribisch Nederland. Ze schrijft dat de belangrijkste prioriteit het aanpakken van de armoede is. “De diepgewortelde armoede en het ontbreken van sociale voorzieningen in Caribisch Nederland zijn een reden voor grote zorg.” Ze belooft voor de zomer met een plan te komen “om de basisvoorzieningen en de levensstandaard van de inwoners te verbeteren.”

Ongeveer 40 procent van de huishoudens in Caribisch Nederland, kan maandelijks niet rondkomen. De eilanden die tot Caribisch Nederland behoren, Bonaire, Sint Eustatius en Saba, zijn sinds 2010 bijzondere gemeenten van Nederland. Maar het minimumloon en de lokale bijstand - de onderstand - zijn op eilanden veel lager dan in Nederland.

Om meer zekerheid te krijgen over voldoende inkomen is een adequaat stelsel van sociale zekerheid nodig, samen met een hoger wettelijk minimumloon, schrijft de staatssecretaris. Ook wil ze dat andere bewindspersonen met concrete voorstellen komen om de hoge kosten van levensonderhoud op de eilanden aan te pakken.

In de Zembla-uitzending ‘Bedreigd: Nederlands koraal’ maakt de voorzitter van de consumentenbond op Bonaire, Unkobon, bekend de Nederlandse staat aan te klagen. Unkobon monitort al jaren de kloof tussen lonen en kosten van tussen lonen en kosten van levensonderhoud op het eiland en de bond ziet een groeiende groep steeds verder afglijden. “Er is niet tegenop te werken”, zegt Wietze Koopman, de voorzitter van Unkobon. “De tactiek is dat mensen naast hun uitkering nog een bijbaan hebben en zelfs dan kom je nog geld te kort. Er zijn mensen met twee volledige banen en die komen net rond.”

De Nederlandse staat doet volgens Unkobon niet genoeg om de armoede te bestrijden. Staatssecretaris van Huffelen heeft tijdens haar bezoek ook met Unkobon gesproken, laat ze weten in haar reisverslag. Ze schrijft dat de "juridische maatregelen" die Unkbobon heeft aangekondigd, "inmiddels in gang gezet" zijn.

In de brief zegt het kabinet ook toe om 35 miljoen euro beschikbaar te stellen voor het behoud van de natuur op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Dat bedrag komt bovenop de 30 miljoen euro die structureel voor de eilanden wordt uitgetrokken. Het wordt onder andere besteed aan het herstel van het koraalrif. Het koraalrif op Bonaire is uniek en beschermd. Maar het wordt bedreigd door klimaatverandering, toerisme en vervuiling.

Beluister de Zembla Podcast 'Bonaire: koraal olie en armoede' via Spotify