Moeders Srebrenica zoeken gelijk

De Moeders van Srebrenica, nabestaanden van de omgekomen mannen, hebben de zaak aangespannen. Volgens hen kregen de Nederlandse militairen opdracht van Nederland om vooral zelf geen risico te nemen. Nederland zou daarbij voorbij zijn gegaan aan VN-mandaten.

Volgens Nederland konden de militairen niet anders dan meehelpen aan de evacuatie van de bevolking. De Nederlanders hadden een genocide niet kunnen voorzien. De Nederlandse militairen hadden bovendien te luisteren naar de VN en niet naar de Nederlandse regering. Die heeft daarom volgens de advocaten van de Staat geen enkele verantwoordelijkheid.

De Nederlandse VN-militairen van Dutchbat hadden de bevolking moeten beschermen, maar slaagden daar niet in. Op 11 juli 1995 viel de 'veilige enclave', waarna Bosnisch-Servische troepen duizenden mannen doodschoten tijdens soms massale executies.


UPDATE: Staat aansprakelijk voor deportatie Srebrenica  

De Nederlandse Staat is aansprakelijk voor de deportatie van ruim 300 moslimmannen na de val van de Bosnische enclave Srebrenica. Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag besloten. De rechtbank vindt de Nederlandse Staat niet verantwoordelijk voor de val van de enclave zelf. De Staat is wel aansprakelijk voor de schade van de familieleden.

De mannen werden op 13 juli 1995 door de Bosnische Serviërs weggevoerd van de compound van Dutchbat. De rechtbank stelt dat Dutchbat had moeten weten dat de mannen gevaar liepen. De meeste mannen zijn gedood.

Nederlandse militairen hadden tijdens de deportatie losse identiteitspapieren van andere mannen gevonden, een signaal dat sprake was van moordpartijen. Omdat Dutchbat de volledige zeggenschap had over de omheinde compound hadden de Nederlandse VN'ers niet mogen meewerken aan de deportatie van de mannen.

De rechtbank vindt dat de Nederlandse Staat echter niet verantwoordelijk is voor de val van de enclave zelf. Het ontbreken van luchtsteun om de enclave te beschermen is niet toe te rekenen aan Nederland. Nederlandse militairen hebben volgens de rechtbank wel verzuimd om oorlogsmisdaden door te geven aan de VN. Maar volgens de rechters zouden de VN ook niet militair hebben ingegrepen als de meldingen wel waren gedaan.

Na de val van Srebrenica zijn meer dan 8000 moslimmannen gedood. Dutchbat is voor het lot van velen van hen niet verantwoordelijk. Veel moslimmannen waren niet naar de Dutchbat-compound in Potocari gevlucht, maar naar de bossen in de buurt van Srebrenica. Dutchbat was daarom niet verantwoordelijk voor wat er met hen gebeurde. Ook oordeelt de rechtbank dat Dutchbat mocht besluiten om niet alle 25.000 vluchtelingen toe te laten tot de compound, maar slechts 5000.

Nederland heeft zich verweerd door te zeggen dat de militairen niets anders konden doen dan meehelpen aan de evacuatie na de val van de enclave. De Nederlanders zouden een genocide niet hebben kunnen voorzien.

De Moeders van Srebrenica, nabestaanden van de slachtoffers, hadden de zaak tegen de Staat aangespannen, nadat de Hoge Raad had geoordeeld dat de VN absolute immuniteit genieten.

De Staat buigt zich nog over de uitspraak en het ministerie van Defensie weet nog niet of het in beroep gaat tegen het vonnis. De Moeders van Srebrenica, die de zaak aanspanden, zijn in ieder geval niet tevreden. Zij vinden dat de Nederlandse blauwhelmen ook buiten de compound verantwoordelijk waren.

De advocaat van de Moeders, Murina Subasic, die de nabestaanden van de vermoorde mannen vertegenwoordigen, vindt de uitspraak wel ´een stap in de goede richting´, maar ziet ook grond om in hoger beroep te gaan.