Nu al meer omgekomen dieren door stalbranden dan in 2018

  Na de brand in een stal in Niawier in Friesland, waarbij 42.000 kippen zijn omgekomen, ligt het aantal dieren dat de dood vond bij stalbranden nu al hoger dan in heel 2018. Bijna 160.000 dieren zijn in 2019 omgekomen bij stalbranden volgens de website VATD-blog die het nauwkeurig bijhoudt. Ook dierenrechtenorganisatie Wakker Dier spreekt van 158.000 dode dieren.

Er stierven onlangs ook nog 150.000 kippen en kuikens in een stal in de omgeving van Loosbroek. Door een brand in de meterkast viel de ventilatie uit waardoor de dieren zijn gestikt. Doordat de stal zelf niet in vlammen opging, kan er niet gesproken worden over een stalbrand en zijn de 150.000 omgekomen dieren niet meegenomen in de cijfers. 

Over de oorzaak van de brand in het Friese Niawier deze ochtend, kon de brandweer nog niets zeggen. Een derde stal met kippen vatte ook vlam en liep forse schade op. De kippen in deze stal zijn wel gered.

Oorzaken stalbranden
De meeste stalbranden ontstaan door technische mankementen, zoals kortsluiting en oververhitting. Een tweede oorzaak is door menselijk handelen. Bijvoorbeeld klussen in een stal en een derde oorzaak kan blikseminslag zijn.

Dat de dieren de vlammen niet kunnen ontvluchten, heeft vaak simpelweg te maken met het feit dat er geen vluchtroutes zijn. Dat moet anders vinden veel dierenorganisaties. Wakker Dier pleit daarom al langere tijd voor verplichte sprinklerinstallaties en brandmelders en voor de aanwezigheid van voldoende bluswater. Ook wil de organisatie betere vluchtwegen, brandveilige ventilatiesystemen en een verplichte keuring van elektrische installaties.

Luchtwassers
Sommige onderzoekers en dierenorganisaties zien de luchtwassers die in veel stallen zijn aangebracht als een groot probleem. De luchtwassers zijn meestal de enige plek waar lucht van buiten de stal inkomt. Verder is de stal hermetisch afgesloten. Doel van de installaties is om de vieze lucht die rijk is aan schadelijke stoffen als ammoniak te filteren. Daardoor stinkt de lucht die de stal verlaat minder en is de stallucht minder schadelijk voor het milieu.

In het Brabantse Someren loopt nu een proef waarbij niet de luchtwasser wordt gebruikt, maar andere emissie reducerende stalsystemen. Doel van het onderzoek is te komen tot stalsystemen die de helft minder ammoniak uitstoten en niet de risicovollere luchtwassers gebruiken.

Actieplan overheid
Het besef bij boerenorganisaties, de overheid, verzekeraars en de dierenbescherming is er al jaren dat er iets moet gebeuren om het aantal stalbranden terug te brengen. Daarom hebben de partijen samen met de brandweer in 2018 een nieuw ‘Actieplan brandveilige veestallen’ opgesteld. Het is een vervolg op een eerder actieplan dat in 2012 startte. Een van de pijlers in het plan is om bestaande stallen brandveiliger te maken en meer te doen aan preventie.

Veel dierenbeschermingsorganisaties vinden dat het sneller moet en dat er meer moet gebeuren.  Wakker Dier noemde de houding van de minister eerder ‘onbegrijpelijk’, omdat ze te weinig doet in de ogen van de organisatie. Wakker Dier wil scherpere wetgeving, veiligere stallen en meer onderzoek naar nieuwere technieken.