OM start strafrechtelijk onderzoek tegen Chemours

Het Openbaar Ministerie start naar aanleiding van de Zembla-uitzending ‘De PFAS-doofpot’ en de massa-aangifte die advocaat Bénédicte Ficq namens omwonenden heeft ingediend, een strafrechtelijk onderzoek tegen DuPont/Chemours in Dordrecht. Het OM kijkt niet alleen naar het bedrijf, maar zal ook onderzoeken “of er sprake is van strafrechtelijke aansprakelijkheid van de leidinggevenden van het bedrijf”. 

Het OM onderzoekt de schadelijke effecten van de PFOA-uitstoot op mens en milieu in de omgeving van de fabriek in de periode tot en met 2012. In een later stadium zal het OM besluiten of ook de periode na 2012 wordt onderzocht. In die periode stopte Chemours met het gebruik van de PFAS-variant PFOA en stapte over op GenX, een andere PFAS-variant.

In de Zembla-uitzending die aanleiding was voor het OM om een onderzoek te starten, blijkt dat DuPont (nu Chemours) in Dordrecht al 30 jaar geleden wist dat ze het grondwater onder de fabriek en in de omgeving ernstig vervuilden met grote hoeveelheden giftige en kankerverwekkende PFAS. Ook blijkt dat DuPont decennialang zweeg over de risico’s van PFOA voor mens en omgeving. Het OM liet kort na de Zembla-uitzending in juni desgevraagd weten te overwegen om het strafrechtelijk onderzoek te heropenen.

Topadvocaat Bénédicte Ficq zag de aflevering ook en besloot in dezelfde periode namens omwonenden een massa-aangifte voor te bereiden tegen Chemours en haar leidinggevenden. Op 4 september 2023 overhandigde Ficq namens circa 2400 mensen een aangifte aan het Openbaar Ministerie. “Wat Zembla heeft laten zien in de uitzending is zó ernstig dat dit wat mij betreft wel moet leiden tot een aangifte”, aldus Ficq. De advocate is blij met de stap die het OM nu zet. "Geweldige en terechte beslissing van het Openbaar Ministerie. Deze belangrijke eerste stap kan betekenen dat de leidinggevenden zich later in het verdachtenbankje moeten verantwoorden voor de -mede- door hen veroorzaakte ziekmakende vervuiling", schrijft ze op haar LinkedIn-pagina.

Het strafrechtelijk onderzoek gaat lange tijd duren, waarschuwt het OM: “Het is zowel feitelijk als juridisch zeer complex. Het OM heeft tijd nodig om grondig onderzoek te doen. Afronding van het onderzoek is niet binnen een jaar te verwachten.”

Het onderzoek zal zich dus richten op de schadelijke effecten in de omgeving. Uit metingen van het waterschap bleek al dat het water in een omtrek van 15 kilometer rond de fabriek, ernstig verontreinigd is met PFAS. Zembla liet die metingen voor een tweede uitzending over Chemours analyseren door milieuchemicus Chiel Jonker. In het hele gebied liggen de PFAS-concentraties ver boven de norm die het RIVM veilig acht. Jonker: “Het gaat om concentraties PFOA en GenX die ik nog nooit eerder heb gezien in oppervlaktewater.”

Het onderzoek dat nu is opgestart, is niet het enige. Er loopt al langer een strafrechtelijk onderzoek tegen DuPont/Chemours dat zich richt op de blootstelling van werknemers van de fabriek aan hoge concentraties PFOA. Volgens het OM is dit onderzoek inmiddels “in de afrondende fase”.

Daarnaast bekijkt het OM ook een aantal incidenten waarbij mogelijk sprake is van overtreding van milieuregelgeving door het bedrijf.

In een civiele procedure die eerder is aangespannen door vier omliggende gemeenten van de fabriek heeft de rechtbank in Rotterdam eind september uitgesproken dat Chemours aansprakelijk is voor schade die gemeenten in de omgeving hebben geleden door de PFAS-uitstoot.

Kijk 'De PFAS-doofpot'

Kijk de PFAS-verspreiding: