Opnieuw te veel dioxine in vlees van dieren die buiten grazen

Opnieuw zijn er te hoge waarden dioxine aangetroffen in vlees van dieren die het hele jaar door grazen in natuurgebieden. Dat meldt Nieuwsuur. Ditmaal werden de hoge concentraties gevonden in het vlees van konikpaarden uit de Oostvaardersplassen. Afgelopen zomer kondigde de NVWA nog aan dat zij een groot onderzoek starten, nadat er bij runderen langs de Waal eveneens hoge concentraties van de giftige stof werden gevonden. 

Uit een steekproef onder vijf merries en vijf hengsten, bleken drie hengsten boven de gestelde dioxinenorm van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) te liggen. Het vlees van één hengst bevatte zelfs twee keer de toegestane waarde. Het vlees is daarom ongeschikt en wordt niet verkocht, schrijft Nieuwsuur.

Het probleem kwam aan het licht door aanhoudende vragen van dierenliefhebber Annemieke van Straaten aan de NVWA. Zij vond het vreemd dat de wilde grazers gehouden worden in riviergebieden waar waarschuwingsborden staan die mensen afraden om er te zwemmen of vis te eten vanwege bodemverontreiniging. 

Lees ook: "Gif in runderen mogelijk afkomstig van bagger en slib"

Dioxines
Dioxines kunnen bij mensen de vruchtbaarheid aantasten en in hoge doses kanker veroorzaken.Om die reden zijn er normen gesteld aan vlees dat bedoeld is voor consumptie.  Dioxines zijn chemische stoffen die kunnen ontstaan bij (vuil)verbrandingsprocessen. Ze  zitten ook in bepaalde bestrijdingsmiddelen en koelvloeistoffen met polychloorbifenylen (pcb's). Dat de dieren uit de Oostvaardersplassen te veel dioxine in het vlees hebben, heeft Staatsbosbeheer "zeer verrast".

De dieren krijgen de giftige stoffen binnen tijdens het grazen. Wanneer de kuddes die rondlopen in natuurgebieden in de uiterwaarden te groot zijn, wordt een aantal dieren geslacht en als wildvlees verkocht.  

Mogelijke scenario’s
Net als afgelopen zomer bij de runderen, is de herkomst van de dioxine in het vlees van de konikpaarden onduidelijk. De NVWA stelde er in het onderzoek rekening mee te gaan houden dat de dioxines afkomstig kunnen zijn uit verontreinigd slib dat in voormalige zandafgravingen is gestort.  

In de Zembla uitzending ‘Gokken met bagger’ blijkt dat de Nederlandse wetgeving het storten van ‘licht verontreinigde grond’ in voormalige zandwinplassen toestaat. In zeker 60 Nederlandse natuurplassen waar zand gewonnen is, is de afgelopen tien jaar minstens 100 miljoen kubieke meter vervuilde grond en bagger gestort.

Ander scenario
Een ander scenario voor de dioxines in de runderen, is dat deze afkomstig zijn van de rivierbodem van de Waal. Vroeger loosden fabrieken grote hoeveelheden giftige stoffen in de rivieren en kwamen er giftige stoffen vrij bij het verbranden van plastics. Omdat ze moeilijk afbreken, blijven stoffen als dioxine lang in de bodem en grond zitten.  

Emeritus hoogleraar toxicologie Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht noemt het tegenover Nieuwsuur aannemelijk dat de dioxines via de lucht op de Oostvaardersplassen zijn neergeslagen. Dioxines, verspreid bij (vuil)verbrandingsprocessen, kunnen in de lucht vele honderden kilometers afleggen, zegt hij. "Afhankelijk van de wind kan het uit het Ruhrgebied, Brabant of de Europoort komen.

De dioxinepaling 
Zembla besteedde al eerder aandacht aan dieren met een te hoog gehalte dioxine: in de uitzending ‘De dioxenapling’ uit 2010 was te zien hoe vette vis vol kan zitten met giftige stoffen. Het advies van onderzoeksinstituten die waarschuwden voor het dioxinegehalte van de paling, werd toen door het ministerie van LNV in de wind geslagen. Toenmalig landbouwminister Gerda Verburg kondigde na de uitzending aan 'dit ernstige probleem aan te pakken' en met de sector om tafel te gaan.

Sindsdien is het op verschillende plekken verboden om op paling te vissen, vanwege de hoge concentratie van giftige stoffen als dioxine en pcb's. Zo werd in april 2011 het gehele Nederlandse stroomgebied van de Rijn en de Maas gesloten voor de aalvangst.

Kijk hier de uitzending ‘De dioxinepaling’: