Radiohead stuit op wereldwijde kritiek vanwege Israël optreden

De sector vergelijkt de Israëlische politiek ten opzichte van de Palestijnen met het apartheidssysteem dat tot 1990 in Zuid-Afrika actief was. Destijds hadden veel landen een culturele boycot tegen Zuid-Afrika ingesteld. De Palestijnse culturele sector roept de internationale wereld op nu hetzelfde te doen.

De 1,8 miljoen Palestijnen in de Gaza-strook zijn door Israël compleet van de buitenwereld afgesloten. ZEMBLA maakte de uitzending ' Gevangen In Gaza ' waarin critici van de Israëlische politiek ook oproepen tot een internationale boycot van Israël:

Paul Simon
De wereldberoemde artiest Paul Simon veroorzaakte in de jaren ’80 ook politieke turbulentie toen hij ten tijde van de culturele boycot besloot naar Zuid-Afrika te reizen om daar met lokale artiesten het album ‘Graceland’ op te nemen. Het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) was in 1985 als ‘terroristische organisatie’ nog verboden. De aan het ANC gelieerde lobbygroep ‘Artists Against Apartheid’ moest niets van Simons bezoek hebben. Over de controverse werd de documentaire ‘Under African Skies’ gemaakt. Het album Graceland betekende uiteindelijk de meest invloedrijke plaat uit de solocarrière van Simon en ook zijn grootste commerciële succes.

In tegenstelling tot Radiohead geven vele Britse artiesten wel gehoor aan de culturele boycot. De Engelse kranten staan er vol van. Iedereen in de culturele Britse wereld lijkt gedwongen een zijde te kiezen. 1220 Britse artiesten verenigden zich in de actiegroep ' Artists for Palestine UK ' en steunen de culturele boycot. Anderen, zoals de wereldberoemde schrijfster van de Harry Potter-reeks, J.K. Rowling, voelden zich gedwongen in de media uit te leggen waarom ze de boycot niet steunen.

Open brief aan Radiohead
Leden van 'Artists for Palestine UK' schreven gezamenlijk een open brief aan Radiohead . Onder hen filmregisseurs Ken Loach en Mike Leigh, Pink Floyd-lid Roger Waters en actrice Julie Christie. "Jullie gaan in juli een concert geven in Tel Aviv. Wij willen jullie vragen om je te bedenken – want als je in Israel speelt, speel je in een land waar, volgens VN rapporteurs, ‘een apartheidssysteem is opgelegd aan het Palestijnse volk", zo opent de brief.

Op Twitter kreeg Radiohead er flink van langs. In een commentaar in de Britse krant The Independent schreef regisseur Loach onder meer :

Daarop besloot Radiohead-voorman Thom Yorke te reageren:

"We spelen al meer dan twintig jaar in Israël dat door de jaren heen verschillende regeringen kende, de een liberaler dan de ander. Net zoals in Amerika. We steunen Netanyahu niet meer dan Trump, maar toch spelen we in Amerika.” Hij vervolgde zijn betoog door te zeggen dat muziek, kunst en de academische wereld staan voor het overschrijden van grenzen. "Niet voor het bouwen van grenzen. Voor een open geest, geen gesloten geest. Ze gaan over het delen van menselijkheid, een dialoog en vrijheid van meningsuiting. Ik hoop dat dit alles duidelijk maakt."

Publiekelijk stront gooien
In juni had Yorke al een eerste reactie gegeven op de kritiek van de door hem zeer gerespecteerde regisseur Ken Loach, een van de ondertekenaars van de brief aan Radiohead. Dat deed hij in een interview met muziekblad Rolling Stone. Hij zij dat hij tegen Loach nooit zou zeggen waar hij mag werken of wat hij moet doen of denken. Yorke zei: "Het soort dialoog dat zij willen, is zwart of wit. Daar heb ik een probleem mee. Het is erg schrijnend dat ze verkiezen publiekelijk stront naar ons te gooien, in plaats van persoonlijk met ons in dialoog te gaan. Het is erg respectloos om ervan uit te gaan dat we slecht geïnformeerd zijn of te dom zijn om die beslissingen zelf te nemen."

Tijdens verschillende optredens van Radiohead waren er de afgelopen tijd protesten van groeperingen die Palestijnen steunen in het conflict.

'You don't belong there'
Ook in Hilvarenbeek waar Radiohead de hoofdact van het Best Kept Secret Festival was, gingen drie vrouwen van van docP (Diensten en Onderzoekcentrum Palestina) in gesprek met bezoekers van het festival om ze de bezwaren tegen het concert in Tel Aviv mee te geven en flyers uit te delen. Ze hadden een poster bij zich met daarop de hoes afgebeeld van het meest recente album ‘A moon shaped Pool’ van Radiohead. In het midden van de afbeelding een Palestijnse moeder met haar zoon achter een hek. De foto was voorzien van de tekst: ‘Radiohead, don’t play apartheid Israel, you don’t belong there ’, verwijzend naar de tekst van een van de grootste commerciële successen van de band: het nummer ‘ Creep ’.  

Dat juist Radiohead er zo van langs krijgt lijkt in de eerste plaats wat vreemd. Wereldartieste Britney Spears gaf eerder ook al aan de boycot niet te steunen en beroemde dj’s deden hetzelfde. Bands als Guns ’n Roses treden de komende dagen en weken gewoon op in Israël en de Israëlische overheid twitterde vol trots over deze concerten.

Israël op Twitter
Joodse organisaties en pro-Israel groeperingen mengen zich net zo hard in de Radiohead discussie en ook de Israelische autoriteiten stuurden Thom Yorke rechtsreeks een tweet over de rel. "Het is een onnodige verspilling van energie die op een veel positievere manier gebruikt zou kunnen worden."

It's an extraordinary waste of energy that could be used in a more positive way - @thomyorke on criticizers of band's upcoming Israel show. https://t.co/mATkxQNcKd

Misschien heeft de massale kritiek op Radiohead vooral te maken met het feit dat de Britse band en met name Thom Yorke altijd maatschappij en politiek betrokken is geweest. Yorke was fel tegenstander van de Brexit en kritisch op de kapitalistische westerse wereld. Gitarist Jonny Greenwood is zelfs getrouwd met een Arabische Joodse en is bevriend met Israëliërs én Palestijnen. Ook in hun muziek klinkt politiek door. Het album ‘Hail tot he thief’ was een aanval op de Amerikaanse regering van oud-president George Bush en zijn ‘war on terror’. Ook latere nummers waren politiek geladen. Zo vroeg het nummer Burn the witch en de bijbehorende videoclip aandacht voor de vluchtelingencrisis en de manier waarop de angst ten opzichte van islamitische immigranten door de politiek wordt aangewakkerd.

Snoeihard
Op het door Thom Yorke getwitterde statement, hebben de Britse verenigde artiesten inmiddels snoeihard gereageerd:

Of Radiohead en voorman Thom Yorke hier nog op reageren, is afwachten. Het concert is over een paar dagen (19 juli) en de bandleden zwijgen vooralsnog.

Kijk terug: ZEMBLA - Gevangen in Gaza :