Rechter: vergunning biomassacentrale Diemen terecht afgegeven

De vergunningen voor de bouw van een biomassacentrale in Diemen zijn terecht afgegeven door de provincie Noord-Holland. Gedeputeerde Staten hebben volgens de rechtbank in Haarlem juist gehandeld bij het verlenen van de omgevings- en natuurvergunning omdat de biomassacentrale aan de gestelde eisen voldoet.

Er is al lange tijd protest tegen de komst van de biomassacentrale in Diemen. De zaak was aangespannen door onder meer Mobilisation for the Environment (MOB) en de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten Nederland. Ze zijn tegen de komst van de biomassacentrale van energieleverancier Vattenfall, omdat ze vrezen voor de gevolgen ervan voor het milieu en de leefomgeving.

De rechtbank beschouwt, anders dan de milieuorganisaties, de biomassacentrale niet als afvalverbrandingsinstallatie. Volgens het vonnis zijn de houtpallets die als brandstof dienen niet aangemerkt als afvalstof. Het gaat om schoon hout dat niet chemisch is behandeld. "Een milieueffectenrapportage was daarom niet nodig."

De rechtbank meent verder dat de biomassacentrale niet zal zorgen voor een hogere uitstoot van schadelijke stoffen dan wettelijk is toegestaan. De milieuorganisaties vrezen hiervoor. "Omdat geen sprake is van hogere uitstoot van schadelijke stoffen zoals stikstof en fijnstof, volgt de rechtbank eisers niet in hun stelling dat de komst van de biomassacentrale zulke risico’s voor de volksgezondheid met zich meebrengt dat het woon- en leefklimaat onaanvaardbaar verslechtert", luidt het oordeel.

De nieuwe centrale in Diemen moet deels de twee huidige aardgasgestookte centrales en een hulpwarmtecentrale op dezelfde locatie vervangen. "Het is goed dat er nu duidelijkheid is over de vergunningen", zegt het energiebedrijf in een reactie. "Dat verandert niets aan wat wij eerder al hebben aangegeven, namelijk dat we het definitieve besluit of de bio-warmte-installatie er komt of niet, niet eerder zullen nemen dan in het voorjaar van 2022." Vattenfall werkt momenteel aan alternatieven. "Wij zetten vol in op de versnelling en de ontwikkeling van andere duurzame warmtebronnen, zoals de 150MW E-boiler die we vorige week aankondigden, maar ook geothermie, aquathermie en het gebruik van restwarmte uit datacentra."

De milieuorganisaties wachten dit besluit niet af en hebben meteen hoger beroep aangekondigd, meldt voorzitter Johan Vollenbroek van MOB. "Oproep aan Vattenfall: bouw een groene megaboiler in plaats van een bomencrematorium", schrijft hij op Twitter.

Biomassacentrales die hout verbranden zijn jarenlang gesubsidieerd als duurzame milieuvriendelijke projecten. Internationaal is afgesproken, onder andere  in het verdrag van Kyoto , dat het verbranden van ‘houtige biomassa’ zoals het in jargon heet, C02-neutraal is. Mits dat hout wordt gecompenseerd door nieuwe aanplant, die weer CO2 kan opnemen.

Die afspraak is problematisch. Het hout wordt namelijk veel sneller verbrand dan een bos kan aangroeien, dus er komt op korte termijn juist veel CO2 bij. Professor Martijn Katan zei hierover het volgende tegen Zembla: “Wereldwijd is afgesproken dat de C02 die uit houtverbranding komt, niet telt. Terwijl het een enorme hoeveelheid is, het dubbele van als je aardgas gebruikt. Het is ook precies hetzelfde CO2 als wat uit de kolencentrale komt, alleen het idee is: die vliegt over de oceaan terug naar die bossen en daar wordt het weer opgenomen. Als je er een beetje naïef over denkt is dat een heel mooi systeem. Probleem is alleen, een bos groeit heel erg langzaam en onze centrales verbranden heel erg snel”.

Een ander probleem is dat biomassa eigenlijk moet bestaan uit resthout: hout dat onbruikbaar is om producten van te maken. Uit de Zembla-uitzending ‘Bos als brandstof’ uit maart 2017 bleek al dat de Nederlandse bossen de vraag naar biomassa niet aankunnen. Energiemaatschappijen zijn daarom aangewezen op import van hout uit de Baltische Staten, Canada en de VS. En hoewel afgesproken is dat energiebedrijven daarvoor alleen maar resthout uit duurzaam beheerde bossen mogen gebruiken, blijkt er in de praktijk dat er hele bossen worden kaalgekapt om aan de vraag te kunnen voldoen.

Ook uitten wetenschappers in de uitzending van ruim vier jaar terug al felle kritiek op houtige biomassa voor het opwekken van energie, omdat het volgens hen niet klimaatneutraal is.

Kijk 'Bos als brandstof':

De commissie Remkes dat de stikstofproblematiek in Nederland onderzocht en een advies voor een structurele aanpak van stikstof op lange termijn presenteerde besteedde daarin ook aandacht aan houtige biomassa. De commissie verwacht dat de uitstoot van stikstofoxiden als gevolg van de toename van het aantal biomassacentrales ruim verdubbelt in 2030 en adviseert het kabinet daarom te stoppen met het subsidiëren van biomassa.

 Lees ook: 'Hoe het draagvlak voor biomassa in rap tempo verdwijnt'

Na het advies van de commissie Remkes adviseerde ook de SER om er minder op in te zetten en subsidies voor houtige biomassa moeten van de SER dan ook zo snel mogelijk worden afgebouwd.

Milieuorganisaties stuurden in april nog een brandbrief aan de politiek. Ze dringen er in de brief op aan dat het nieuwe kabinet de geldkraan dichtdraait voor biomassacentrales.