Soldaten gezocht

Fonkelnieuwe reclamespotjes op televisie. Computerspelletjes. Presentaties die op een pretpark niet zouden misstaan: Defensie haalt werkelijk alles uit de kast om jongeren warm te maken voor het militaire beroep. En dat is niet voor niets, want het Nederlandse leger kampt met een chronisch personeelstekort: er gaan meer mensen weg dan er bij komen.

Maar ondanks alle inspanningen van het ministerie van Defensie om nieuwe rekruten binnen te halen, blijven de resultaten tegenvallen. De ambities van de krijgsmacht, meedoen aan buitenlandse vredesoperaties, komen daardoor onder druk. In de aflevering van ZEMBLA 'Soldaten gezocht' is te zien wat Defensie doet om vooral hele jonge mensen de kazernes binnen te halen. Defensie zegt als één van de grootste werkgevers van Nederland last te hebben van de krapte op de arbeidsmarkt. Maar dat verklaart slechts voor een deel het probleem.

Uruzgan-effect
Zembla constateert een ander fenomeen: het Uruzgan-effect. Nu het steeds gevaarlijker lijkt te worden in Uruzgan, en het aantal doden en gewonden aan Nederlandse kant stijgt, staan steeds minder mensen te trappelen om naar een oorlogsgebied te worden uitgezonden. En hoewel Defensie het tot dusver formeel altijd heeft ontkend, zegt luitenant-kolonel Brouwer, hoofd Werving & Selectie bij de luchtmacht: “Enerzijds is er een krappere arbeidsmarkt, anderzijds is daar het Uruzgan-effect. Na calamiteiten zien we 25 tot 30 procent minder inschrijvingen.”

MBO
Zembla gaat mee op wervingscampagne en praat met de jongeren van 15 en 16 jaar die massaal vallen voor de gelikte presentaties, gadgets en computerspelletjes waarmee de krijgsmacht zijn recruten probeert binnen te halen. Ook volgt Zembla twee jongens die aan het MBO de opleiding Vrede en Veiligheid volgen. De leerlingen gaan drie weken op stage  en hebben onder andere twee dagen een bivak. Wie zijn deze jongens? Waarom willen ze zo graag het leger in dat ze al voor hun achttiende naar deze opleiding gaan? Aspirant-soldaat Daniël wist al heel vroeg dat hij militair wilde worden: “Ik denk toch wel vanaf een jaar of tien. Toen verkleedde je je als soldaat, met carnaval enzo. Enneh... Ik hou ook heel erg veel van oorlogsfilms.”
 
Kindsoldaten
Er is een nieuwe wet, waardoor militairen op hun zeventiende mogen schieten, met scherpe munitie. Hans Philip, mentor van een klas Vrede en Veiligheid van het ROC-Eindhoven, heeft daar zo zijn bedenkingen bij: “Ik denk niet dat je een personeelsprobleem oplost door kinderen in te gaan zetten en dan gaat opleiden als soldaat. Dan blijkt dat wij in Nederland kindsoldaten hebben. Daar ben ik een absoluut tegenstander van.”
 
Wim van de Burg, voorzitter van de militaire vakbond AFMP, vindt ook dat Defensie een realistischer beeld moet schetsen van de risico’s en de consequenties van het militaire beroep. “Het beeld dat wordt getoond in wervingscampagnes (...) is voornamelijk beeld van het avontuurlijke, aantrekkelijke van het beroep, de sunny side. Maar er is natuurlijk ook een schaduwkant. En die schaduwkant komt tijdens die spotjes niet in beeld. Je kunt arbeidsongeschikt raken, je kunt invalide raken of erger: je kunt zelfs het leven erbij inschieten.”

>>  Defensie heeft 6000 vacatures en lokt studenten met bonus en snuffelstage (de Volkskrant)

>> 'Onenigheid over schieten 17-jarigen' (AD)

>> 'Vakbond wil psychologische keuring voor uitzending' (BN de Stem)

>> Zware missie kost leger rekruten (item NOS Journaal)

>> 'Het apenstadium voorbij' (column van Désanne van Brederode over het werven door Defensie, uitgesproken in Buitenhof van 20 april)

>> Actieplan Werving & Behoud van het ministerie van Defensie

>> Wervingssite van de landmacht

>> Het Veteraneninstituut

>> Onderzoek prof. dr. Iris Engelhard naar de relatie tussen leeftijd en PTSS