Staat wijst opnieuw schadeclaim geadopteerden af

Zembla besteedde in vier uitzendingen aandacht aan misstanden bij interlandelijke adopties. In de eerste uitzendingen onthulde Zembla de misstanden rond adoptiebureau Flash. In die uitzending wordt duidelijk dat deze adoptieorganisatie in de jaren ‘80 van de vorige eeuw willens en wetens heeft gefraudeerd en dat daarmee grof geld is verdiend. In die jaren zijn duizenden kinderen geadopteerd uit Sri Lanka. Het was de grootste adoptiefgolf die ons land heeft gekend. Zo'n zeventig procent van de adoptiepapieren uit die tijd is waarschijnlijk niet in orde. Zo bleken sommige biologische moeders niet de echte moeders te zijn, werden broers en zussen van de adoptiekinderen verzwegen en werden geboortedata in paspoorten doorgekrast en veranderd.  

In reactie op die uitzending zei minister Dekker nog dat de “primaire verantwoordelijkheid’’ voor een zorgvuldige adoptieprocedure bij de zendende landen lag en ligt. Maar op basis van latere informatie zei Dekker toch aanleiding te zien om het handelen van de Nederlandse overheid alsnog onder de loep te nemen.

Kijk 'Adoptiebedrog 1' (2017):

In latere Zembla-uitzendingen bleek dat de Nederlandse overheid al langer van de misstanden op de hoogte was. Zo meldde Zembla in mei vorig jaar nog dat de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie al in 1991 door de Nederlandse ambassade in Colombo zeer gedetailleerd geïnformeerd over zijn over ernstige misstanden rond adopties in Sri Lanka. Dat bleek uit correspondentie tussen de ambassade en het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Bekijk ons dossier over adoptiebedrog

De misstanden rond adopties werden bevestigd in het eindrapport van de commissie Joustra. Die onderzocht adopties in de jaren tussen 1967 en 1998, maar concludeerde dat ook daarvoor en daarna dingen fout liepen. Het systeem is ook nu nog fraudegevoelig en misstanden komen "tot op de dag van vandaag" voor, zei de commissie. Hoewel misstanden bij verschillende Nederlandse overheidsinstanties en de politiek bekend waren, ondernamen de betrokken partijen, volgens de commissie, lange tijd geen acties. Signalen van misstanden werden genegeerd en niet opgevolgd door de Nederlandse overheid.    

Voor advocaat Mark de Hek was het rapport van de commissie aanleiding om namens de twaalf geadopteerden een schadeclaim neer te leggen bij de staat, schrijft de NOS.
De commissie gaat niet in op individuele zaken en daarom vindt de overheid dat de aansprakelijkheid niet kan worden gebaseerd op het rapport. Dat liet demissionair-minister Dekker eerder al weten naar aanleiding van de claim van jurist Dewi Deijle.

Geadopteerden kunnen volgens Dekker terecht bij het speciaal opgerichte landelijk expertisecentrum dat is opgericht om mensen te ondersteunen bij de zoektocht naar hun afkomst. Maar geadopteerden hoeven daar niet aan te kloppen om geld te vragen om hun individuele reis te bekostigen. Belangenorganisaties lieten vorig jaar oktober al aan Zembla weten daar erg ontstemd over te zijn.