Steden wachten op landelijk woonbeleid tegen wantoestanden op huizenmarkt

Grote steden wachten nog altijd op landelijke wet- en regelgeving om excessen op de woningmarkt aan te pakken. Dat blijkt uit een rondgang van NRC langs de wethouders van zeven steden.

Er is nog altijd een tekort van meer dan 330.000 woningen op de Nederlandse markt. En hoewel de huizenprijzen al op een recordhoogte staan, blijven ze dit jaar ondanks de zwakke economie opnieuw stijgen, verwacht het Economisch Bureau van ABN AMRO. De gemiddelde woning zal in 2021 volgens de economen van de bank 5 procent duurder worden, mede omdat er betrekkelijk weinig woningen op de markt komen.

Malafide verhuurders
De hoge woningnood werkt misstanden in de hand. Malafide verhuurders, particuliere beleggers die huizen wegkapen voor de neus van starters en stijgende koop- en huurprijzen. 

Om de problematiek aan te pakken, beschikken de gemeenten over te weinig juridische instrumenten en daar hebben ze het Rijk hard bij nodig. Twee jaar nadat de eerste zogenoemde woondeals zijn gestart, is er nog weinig gebeurd, zeggen gemeentebestuurders van onder meer Groningen, Eindhoven en Utrecht tegen NRC. 

Woondeals
De woondeals zijn afspraken tussen minister Ollongren en verschillende gemeenten over woningbouw en leefbaarheid in kwetsbare wijken, maar ook over het invoeren van juridische instrumenten waarmee gemeenten kunnen ingrijpen bij misstanden op de lokale woningmarkt.

Gemeentebestuurders zijn wel blij met het woondeals-initiatief en de aandacht van de overheid voor de woningnood in de regio, maar de maatregelen zijn niet toereikend voor de grote problemen die er spelen, zeggen ze. De juridische instrumenten om wantoestanden aan te pakken zijn nog niet geregeld. 

Noodknop
Bijvoorbeeld de invoering van de zogenoemde noodknop, een maatregel die excessieve huurstijgingen in de vrije huursector moet beteugelen en zo meer middenhuurwoningen (720-1100 euro) te behouden, en een zelfbewoningsplicht voor bestaande woningen, die particuliere beleggers moet afschrikken. Na twee jaar is daar nog weinig van terechtgekomen, terwijl de problemen alleen maar groter zijn geworden.

De gemeentebestuurders vragen een nieuw kabinet om een structurele aanpak. De Amsterdamse wethouder Ivens zegt daarover in NRC: “Als we willen dat we kunnen blijven bouwen, moet het Rijk met nieuwe afspraken en spelregels komen. Zij zijn aan zet.”

In 2018 zocht Zembla uit waarom de woningmarkt zo overspannen is. Lees meer over de oorzaken van de woningnood.