Vakbonden erg bezorgd over spoorwerkers na onthullingen Zembla

“We zijn hier erg van geschrokken”, dat zegt Veronika Teunissen, bestuurder Spoor bij vakbond FNV tegen Zembla. Ze reageert op de uitzending van vanavond. Daarin blijkt dat spoorwerkers al jarenlang worden blootgesteld aan te hoge concentraties kankerverwekkend kwartsstof: “Mijn WhatsApp ontploft: allemaal kaderleden die met veiligheid bezig zijn.” Ook CNV-bestuurder Jerry Piqué reageert bezorgd. Tegen Trouw zegt hij: “Ik heb me echt verbaasd, we zijn nooit op de hoogte gebracht.”

Kwartsstof kan vrijkomen tijdens werkzaamheden met spoorballast, dat zijn de stenen die op het spoor liggen. Het risico zit in zogenaamd respirabel kwartsstof. Dat is zo klein dat het diep in de longen kan doordringen. Experts noemen respirabel kwarts een sluipmoordenaar omdat mensen jaren na blootstelling ernstige longziektes of zelfs longkanker kunnen krijgen. “Waarover ik me nog het meest verbaas, is dat er bronbescherming mogelijk is door ander ballast te gebruiken. Daarvan was ik niet op de hoogte”, zegt Teunissen. 

FNV zegt het onderwerp breed op te willen pakken en roept werknemers die bezorgd zijn en/of klachten hebben op zich te melden bij het Bureau Beroepsziekten van FNV. Piqué van CNV zegt tegen Trouw: “Als de wiedeweerga moeten de spoorwerkers die hiermee te maken hadden, worden opgespoord. Deze mensen moeten worden getest en ik wil dat zij worden geïnformeerd door ProRail, als eindverantwoordelijke.”

Lees ook: 'Spoorwerkers jarenlang blootgesteld aan kankerverwekkend kwartsstof'

Volgens Teunissen wil de FNV met ProRail in gesprek. Ze vindt het zorgelijk dat spoorwerkers niet goed genoeg beschermd worden tegen het stof dat vrijkomt bij werkzaamheden met de stenen. “Als mensen niet gecontroleerd worden of ze bijvoorbeeld mondkapjes dragen, dan zien ze die ernst ook niet van maatregelen. Dan moet je dus echt een cultuurverandering teweeg willen brengen.” Maar eigenlijk vindt Teunissen dat ProRail het bij de bron aan moet pakken.  Ze snapt niet dat nog steeds dezelfde gevaarlijke steen op het spoor wordt gebruikt. “Als er geen middelen zijn om een bron te bestrijden, heb je een ander verhaal. Maar als er een goed alternatief is, dan ben je het gewoon verplicht.”

In Zembla blijkt dat ProRail al meermaals in vertrouwelijke rapporten geadviseerd is om de stenen te vervangen door kwartsstofvrije stenen of door stenen met minder kwartsstof. Maar ProRail volgt dit advies tot nu toe niet op. Daarmee overtreden ze volgens de rapporten en deskundigen al jarenlang de wet en voldoen ze niet aan de zorgplicht. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) zegt in een reactie tegen Zembla een onderzoek te starten.

Lees meer over de uitzending 'Het stofspoor'