"Door de week zit mijn zoon op zee. Hij werkt hard en verdient goed. Maar op zaterdag maakt hij al zijn geld op aan drank en drugs. Ik kan hem niet tegenhouden. Iedereen op Urk gaat naar de bar", aldus een moeder over haar 17-jarige coke snuivende zoon in Zembla.
Kort geleden werden zeventien Urkse jongens veroordeeld voor handel in en bezit van cocaïne. Vorig jaar pleegde een Urkse dealer in cocaïne zelfmoord, omdat hij achtervolgd werd door Amsterdamse drugsdealers en hij volgens zijn vrienden geen uitweg meer zag. Drugs zijn inmiddels onlosmakelijk verbonden met het streng-christelijke en gesloten Urk.
Een Urkse jongen die om af te kicken nu elders woont: "Ik ging naar catechisatie om drugs te gebruiken." In de documentaire 'Vis, drugs en rock & roll' dringt Zembla binnen in de Urkse gemeenschap. Dominees, gebruikers, politie en ouders praten openhartig over de coke snuivende jongeren op Urk.
Illegale cafés
Een autoradio stelen komt op Urk niet voor. De criminaliteit op Urk is vergeleken met het landelijke gemiddelde laag. De jongeren hebben geld. Ze werken bijna allemaal 'in de vis'. Urk telt een groot aantal illegale cafés. Jongeren timmeren in garages en loodsen hun eigen bar, waar ze de sluitingstijden van de horeca kunnen omzeilen. Ouders knijpen vaak een oogje dicht. Een moeder: "Als mijn kinderen in de schuur achter in onze tuin drinken, dan hebben wij er zicht op." In en rond die 'bars' wordt vaak gebruikt en gedeald.
De kerken geven voorlichtingsavonden over cocaïne en de dominees spreken vanaf de kansel hun gemeente toe over het drugsgevaar. Maar de werkelijkheid is dat ook de kerk een plaats is waar veel jongeren bij elkaar komen met alle gevolgen van dien. Een dominee: "Er zijn jongens die naar catechisatie komen om drugs te dealen, niet om de bijbel te lezen."
Spelletje
Een andere dominee gaat op zaterdagavond de kroegen langs om de jongeren aan te spreken over drank en drugs: "Ik probeer ze ervan te overtuigen dat ze op zaterdagavond ook met hun vader en moeder een spelletje kunnen doen."
Over hoe de drugs op Urk komen, gaan verschillende verhalen. Wel is zeker dat het actief aan jonge kinderen van 13, 14 jaar wordt aangeboden. Eerst gratis en later moeten ze ervoor betalen. Een gepensioneerde politiechef in Zembla: "Urkse jongeren willen geen watjes zijn. Ze gaan altijd dieper, hoger en verder. Bovendien opereren ze altijd in een groep. Dus als de één snuift, dan doet de ander het ook."