'Wangedrag wetenschappers door publicatiedruk'

  ,,Wetenschappelijk wangedrag'' is vaak het gevolg van hoge druk die medische wetenschappers ervaren om hun onderzoek gepubliceerd te krijgen. Mede hierdoor kampt bijna een kwart van de onderzochte hoogleraren met ernstige burnout-verschijnselen. Dat concludeert psychiater Joeri Tijdink van het VUmc in Amsterdam in zijn promotieonderzoek.

,,Er wordt veel gepubliceerd in de medische wereld en onderzoekers beklagen zich voortdurend over de stress hiervan. Wij vonden dat de druk om te publiceren kan leiden tot bijvoorbeeld gesjoemel met data'', zegt Tijdink.

Het gepubliceerd krijgen van onderzoeken in wetenschappelijke tijdschriften wordt steeds belangrijker. ,,En dan nog liefst in tijdschriften met een hoge ranking, zodat het meer citaties oplevert'', stelt de psychiater. Tijdink betrok 437 medische wetenschappers bij zijn onderzoek.

Hij keek ook naar hoe deze hoogleraren de huidige publicatiecultuur beleven. ,,Veel wetenschappers zijn negatief en cynisch over de huidige cultuur. Ze klagen over slechte samenwerking, moordende competitie en het grote belang van citatiescores bij het beoordelen van hun wetenschappelijke werk'', vertelt de onderzoeker.

Volgens hem kan een deel van de problemen opgelost worden door het aantal onderzoeken waar wetenschappers aan mogen werken te beperken tot maximaal vier per jaar. ,,Laten we met minder wetenschappers meer tijd en geld aan beter onderzoek besteden. Dan kunnen ze een goede afweging maken wat ze echt willen onderzoeken. Zo is er meer aandacht voor kwaliteit en relevantie van wetenschappelijk werk en minder voor de kwantiteit''.

Ons land is de afgelopen jaren opgeschrikt door meerdere frauderende wetenschappers. De fraude van professor Diederik Stapel, die in 2011 een onderzoek naar vegetariërs verzint, slaat in als een bom. Amper twee maanden later wordt de Rotterdamse internist professor Don Poldermans ontslagen, ook wegens wetenschappelijk wangedrag. In 2011 komt Poldermans in opspraak. Een jonge wetenschapper uit zijn onderzoeksgroep vertrouwt de werkwijze van de hoogleraar niet en hij meldt dat aan het Erasmus MC. Een onderzoekscommissie die daarop de studies van Poldermans doorlicht, concludeert onder andere dat er bij een studie gegevens zijn gefingeerd en dat bij andere onderzoeken onzorgvuldig is gehandeld. Poldermans wordt ontslagen. Bekijk 'Levensgevaarlijke wetenschap' .

(Bron: ANP/ZEMBLA)