Blootstelling van zwangere vrouwen aan ftalaten, veelgebruikte chemische stoffen om kunststof flexibel te maken, lijkt ernstige effecten op de intelligentie van kinderen te hebben. Kinderen van moeders die veel met de stoffen in aanraking kwamen, scoren in hun jeugdjaren meetbaar slechter op een IQ-test. Dat blijkt uit metingen bij kinderen in New York, schrijven Amerikaanse wetenschappers in Plos One.
Ftalaten zijn chemische verbindingen die in zacht PVC worden gebruikt als weekmakers. Ze worden gebruikt in talloze toepassingen als vloerbedekking, lijm en douchegordijnen, maar tot voor kort ook in kinderspeelgoed, verzorgingsproducten als deodorant en bodylotions. De stoffen zijn niet chemisch gebonden en kunnen daardoor loslaten en in het menselijk lichaam terechtkomen.
Uit een overzichtstudie blijkt dat blootstelling aan de stoffen het concentratievermogen vermindert en kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid, naast andere hormonale verstoringen.
Gebruik van van veel ftalaten wordt inmiddels door de EU ingeperkt, maar nog niet allen. De europese Commissie "Health and consumers' heeft
een publieke consultatie
uitgeschreven. Het belangrijkste onderdeel van deze consultatie is het vaststellen van criteria die bepalen wat een hormoonverstorende stof is. Deze definitie zal geintegreerd worden in alle relevante Europese wetten.
In het nieuwe onderzoek onder 328 zwangere vrouwen, waar de Volkskrant over schrijft, onderzochten wetenschappers de concentratie van verschillende ftalaten in de urine. Zeven jaar later namen ze de kinderen van deze vrouwen IQ-tests af. Het IQ van de sterkst blootgestelde kinderen bleek 6 tot 7 punten lager te liggen dan dat van de minst getroffen kinderen. Daarmee lijkt blootstelling in de baarmoeder de ontwikkeling van kinderen op lange termijn te beïnvloeden.
Tegen de krant zegt hoogleraar ontwikkelingstoxicologie Aldert Piersma van het RIVM dat er wel een samenhang is, maar geen causaal verband is vastgesteld. Mogelijk verklaart een andere factor waarom moeders die veel met ftalaten in aanraking kwamen minder slimme kinderen hebben.
Daarentegen vindt Hoogleraar toxicologie Martin van den Berg de resultaten zorgelijk. 'Als dit voor alle mensen zou gelden, zou door ftalaten de hele IQ-verdeling opschuiven.` Hij pleit voor vervolgonderzoek.
Negenentachtig vooraanstaande wetenschappers waaronder Van der Bergd tekenden vorig jaar de
Berlaymont verklaring
betreffende hormoonverstorende stoffen, zij stellen dat er een verband bestaat met hormoonverstorende stoffen en roepen overheden op om maatregelen te treffen.
De Wereldgezondheidsorganisatie publiceerde in 2012
een alarmerend rapport
over hormoonverstorende stoffen. Ze vormen een bedreiging voor kleine kinderen en voor de foetus in de buik van een zwangere vrouw.