Zorgverzekeraars in conflict met zorginstelling over dubieuze declaraties

ZEMBLA spreekt de afgelopen maanden met 22 patiënten en 14 (oud-)medewerkers van Ciran. Allemaal uiten ze ernstige tot zeer ernstige klachten over deze zorginstelling. Klachten over declaraties en over behandelingen. De revalidatie-instelling heeft 19 vestigingen, behandelt jaarlijks ruim 4000 patiënten en heeft een jaaromzet van ruim 40 miljoen euro.

Declaraties
Voordat een patiënt bij Ciran in behandeling gaat is er een intakeprocedure. Als de patiënt besluit om daarna toch niet in behandeling te gaan, heeft Ciran volgens de zorgwet het recht om de uren die aan de intake zijn besteed bij de zorgverzekeraar te declareren.

Volgens de Diagnose Behandel Combinatie (DBC) zijn er twee tarieven die gedeclareerd zouden kunnen worden voor een intake. Namelijk één voor een intake die minder dan 9 uren duurt, van ruim 800 euro, en 2450 euro voor een intake die meer dan 9 uren duurt. Ciran declareert op grote schaal meer dan 9 uur. Verschillende patiënten vertellen dat Ciran sjoemelt met de intake uren zodat het hoogste tarief kan worden gedeclareerd.

Rechtmatigheidsonderzoek
Zilveren Kruis heeft naar aanleiding van de klachten een ‘rechtmatigheidsonderzoek’ gedaan en laat ZEMBLA weten geld terug te vorderen van Ciran: "Vanaf 1 januari worden de juiste tarieven gedeclareerd indien er alleen een intake is geweest", aldus de woordvoerder. Verzekeraar VGZ meldt dat zij ook een onderzoek is begonnen. "Coöperatie VGZ kreeg al eerder signalen van individuele verzekerden over deze aanbieder. In het belang van het onderzoek kunnen we daar nu niet verder op ingaan", stelt een woordvoerder.

Bij ZEMBLA is bekend dat nog minstens één andere grote zorgverzekeraar kritisch naar de declaraties van Ciran kijkt. De NZa laat ZEMBLA weten ook onderzoek te doen en op de hoogte te zijn van de te hoge intakerekeningen van Ciran. De autoriteit vindt de situatie ‘onacceptabel’: 

“Daarom ontwikkelt de NZa nieuwe regelgeving. De Zorgautoriteit werkt samen met de branchepartijen, zoals Zorgverzekeraars Nederland en de Vereniging Revalidatieartsen, actief aan een goede oplossing.”  

De NZa roept patiënten met klachten over de declaraties van Ciran op zich te melden.

Tibetaans instituut
Ciran behandelt patiënten die zijn doorverwezen door bedrijfsarts, huisarts of specialist. Meestal mensen met chronische pijn- en vermoeidheidsklachten.
Ciran wil revalidatiezorg benaderen vanuit een 'innovatieve, meerdimensionale visie'.
Hun missie: 'van geloof naar bewijs', zo staat op hun website. Patiënten verblijven tijdens hun behandeling van 16 weken ook een weekend in een Tibetaans instituut voor een ‘seminar levenskunst’. Daar krijgen ze les van een monnik in de boeddhistische levenswijze.

Intake via de webcam
Het Zorginstituut Nederland bepaalt dat, zodra er volgens richtlijnen uit het beroepskader wordt gewerkt, de zorg vergoed wordt via de basisverzekering. Maar dan moet de revalidatiearts de patiënt tijdens het gehele traject drie keer fysiek ontmoeten. Tijdens de intake, de tussentijdse evaluatie en het eindgesprek. Uit onderzoek van ZEMBLA blijkt dat Ciran zich niet houdt aan de richtlijnen. Revalidatieartsen voeren op grote schaal intakegesprekken via de webcam. 

Professor Hans Rietman, revalidatiearts en voorzitter van de Vereniging Van Revalidatieartsen, wijst dit af. "Je kunt je afvragen of het dan wel medisch specialistische revalidatie is. En dan vind ik ook dat je je wel degelijk mag afvragen of je dat als zodanig mag declareren bij de zorgverzekeraars."

De vergoedingen voor de medisch specialistische revalidatie zorg zijn ongeveer twee keer zo hoog. Volgens DSW kost dit haar op jaarbasis 600.000 euro als de dure variant moet worden betaald. En betaalt sinds 2014 nog maar de helft van de gedeclareerde bedragen uit. "In een aantal gevallen die we hebben bekeken bleek dat de revalidatiearts voor hoogstens één procent van de tijd bij de behandeling betrokken was", stelt DSW-directeur Chris Oomen. "Dan kun je het moeilijk medisch specialistische zorg noemen." Ciran is het daar niet mee eens en heeft een rechtszaak tegen DSW aangespannen. Die procedure loopt nog en de uitspraak wordt pas eind dit jaar verwacht.

Klachten aandikken en erger maken
Meerdere oud-werknemers vertellen ZEMBLA dat jonge fysiotherapeuten en psychologen van Ciran alles wat ze tijdens hun studie hebben geleerd moeten vergeten. “Er was maar een methode: de Ciran-methode. Alles is eigenlijk op te lossen door maar anders te denken”, aldus een oud-psycholoog van Ciran. Patiënten vertellen dat ze na de behandeling van Ciran ‘er slechter aan toe zijn’ dan voor de behandeling. Ook zeggen ze dat ze van Ciran tijdens de intake klachten moesten ‘aandikken’ en ‘erger maken’ en dan vooral hun psychische klachten.

Volgens oud-medewerkers heeft dat te maken met het verdienmodel van Ciran. Lichamelijke klachten worden door de fysiotherapeut behandeld. Met het opvoeren van psychische klachten kan Ciran ook een psycholoog inzetten voor de behandeling. Hierdoor is er sprake van zogenoemde multidisciplinaire zorg. Omdat Ciran er ook nog een revalidatiearts, een medisch specialist, bij betrekt, is er uiteindelijk sprake van medisch specialistische revalidatie.

Ciran wil ZEMBLA geen interview op camera geven. In een schriftelijke reactie zegt Ciran uit privacyoverwegingen niet in te willen gaan op de klachten van de patiënten en (oud-) medewerkers. Ook wil Ciran geen commentaar geven op de conflicten met de zorgverzekeraars. Verder laat ze weten dat de revalidatiearts ‘ten minste drie keer’ in het hele traject betrokken is en dat Ciran declareert volgens de NZa-normen.

ZEMBLA - ' Beter worden van ziek zijn' om 21.15 uur woensdag 1 maart 2017 VARA NPO 2