Black Lives Matter 5 jaar later: wat is er veranderd?

5 jaar geleden gingen mensen wereldwijd de straat op om hun stem te laten horen. Samen tegen racisme. Wat is er veranderd? En wat is er overgebleven van de energie van die dag?

Amber Kortzorg: 'Op 25 mei 2020 werd George Floyd in Minneapolis vermoord door een politieagent. Meer dan acht minuten drukte de agent zijn knie op George zijn nek. 'I can't breathe' – die woorden werden het symbool verzet tegen racisme en politiegeweld.

Onder de naam Black Lives Matter kwamen miljoenen mensen in actie. Van Los Angeles tot Londen, en van Kaapstad tot Nederland. Op 1 juni 2020, middenin de coronapandemie stonden meer dan 15.000 mensen op de Dam in Amsterdam. Zwijgend, boos, vastberaden en bovenal: samen. Uit solidariteit. Want ja, George Floyd was Amerikaans, maar wat er met hem gebeurde is het gevolg van een systeem dat wereldwijd speelt. Ook hier.

De protesten legden een vergrootglas op actuele discussies over Zwarte Piet, racisme bij de politie en ons slavernijverleden. Opeens werd er wel geluisterd, en gesproken.

De moord op George Floyd was een wake-up call. Vijf jaar later is er iets veranderd. Er kwamen gesprekken, onderzoeken, nieuw beleid. De koning en verschillende steden boden excuses aan voor het slavernijverleden. Zwarte piet verdween op veel plekken en er kwam een nationaal coördinator tegen discriminatie en racisme.

Maar de weg is lang en zeker niet recht. Racisme is niet ineens weg. Wat is er nog over van de energie van die dag? Van de hoop? Dat zie je in 5 jaar na Black Lives Matter: Echo's van de Dam.'

Kick Out Zwarte Piet voerde jarenlang actie tegen deze racistische karikatuur. 
Na 2020 schakelden bijna alle grote steden en het Sinterklaasjournaal over op roetveegpieten. In 2024 stopte KOZP met haar campagnes: missie (grotendeels) geslaagd (?). 

Nederland Wordt Beter bracht lespakketten over slavernij en racisme naar de klaslokalen. Ze maakten de weg vrij voor de excuses van premier Rutte in 2022 voor het Nederlandse slavernijverleden. 

In 2021 werd Het Zwart Manifest gelanceerd – een concreet actieplan tegen institutioneel racisme. Wat leidde tot een nieuw inclusiviteitsbeleid.  

The Black Archives zette zwarte geschiedenis centraal met een unieke boekencollectie, lezingen en tentoonstellingen. Wat leidde tot duizenden bezoekers, landelijke media-aandacht, en vooral: een eigen plek van kennis en verzet. 

Control Alt Delete bracht etnisch profileren aan het licht – bij de Belastingdienst, bij de Marechaussee. Hun lobby leidde tot Kamervragen en toezeggingen van de minister om profilering aan te pakken.