Hoe is het om dyscalculie te hebben?

Dyscalculie komt net zo vaak voor als dyslexie, maar toch wordt het nauwelijks herkend. Hoe komt dat?

Noortje Veldhuizen heeft dyscalculie. Het leren van getallen en rekenen 'heeft lang geduurd', vertelt ze in Spijkers met Koppen. 'Ik doe nu gelukkig werk waarbij ik bijna nooit hoef te rekenen, maar als ik niet de fijne hulp had gekregen die ik heb gehad, dan zat ik nu nog op de middelbare school. Ik haalde alleen maar tweeën en drieën voor mijn rekenexamens.'

In groep drie van de basisschool merkte Noortje voor het eerst dat ze moeite had met rekenen. 'Dan krijg je tafelsommen. Dat ging best wel traag bij mij. Tafeldiploma 2 heb ik nooit gehaald, want dat duurde zo lang dat ze het op een gegeven moment opgegeven hebben. Ik kon het niet stampen of leren. Het klikte gewoon nooit.'

Mensen met dyscalculie hebben last van hardnekkige rekenproblemen. 'Het is niet zomaar op te lossen met extra hulp of instructie. Het probleem zit in de basis van het rekenen', legt dyscalculie-expert Anniek Vaessen uit in Spijkers met Koppen. De problemen zitten in de basis van het rekenen. Bijvoorbeeld het zogenaamde getalbegrip: 'Dat je begrijpt dat het getal acht hoort bij acht appels. Maar ook dat negen meer is dan acht, en zeven minder. Het wordt niet automatisch gekoppeld.'

Dyscalculie wordt, anders dan dyslexie, bijna niet herkend. In het geval van Noortje, die al op haar zesde moeite bleek te hebben met rekenen, werd het niet goed herkend. 'Docenten zeiden dat ik gewoon wat minder intelligent was. Ik was wat dommer en had minder aanleg voor rekenen, volgens de leraren.' Dat uitte zich ook in haar Cito-toets: 'Daar had ik heel hoog op taal gescoord, maar heel laag op rekenen.' Dat resulteerde in een vmbo-kader-advies, terwijl Noortje op basis van haar taaltoets een vwo-advies zou krijgen.

Bij de ouders van Noortje ging er toen een belletje rinkelen, 'maar ik vind het zo gek dat er nooit een docent heeft gedacht: dit ligt wel heel ver uit elkaar'. Dat herkent Vaessen ook. 'Op scholen is er heel weinig kennis over wat dyscalculie precies is, wat je moet doen als iemand mogelijk dyscalculie heeft, hoe het traject verloopt en wanneer je wel of niet doorverwezen wordt.'

Voor dyslexie bestaat er een test waarmee dit (bij kinderen) kan worden aangetoond. Voor dyscalculie is die test er ook, maar deze wordt – in tegenstelling tot de dyslexie-test – niet vergoed. 'Ouders moeten het zelf betalen en dat gaat om duizenden euro's. Onderzoek kost vaak al duizend euro en dan komt daar nog de behandeling achteraan.'

Noortje doet dus geen werk waarbij ze veel met getallen werkt, wel komt ze dit op andere momenten op de dag regelmatig tegen. 'Ik heb kortgeleden mijn huis zelf verbouwd, dat is best een uitdaging als je niet goed kunt meten en optellen.' Maar ook voor andere zaken heb je nou eenmaal getallen nodig. 'Ik schakel best veel professionele hulp daarvoor in. Bijvoorbeeld voor mijn belastingaangifte; ik heb echt niet de illusie dat ik dat zelf tot een goed einde weet te brengen.'