Een eerlijk gelijkwaardig Nederland. Wij zijn voor. Jij ook?

Peter (40) werd als kind seksueel misbruikt: ‘Ik durfde niet weg te gaan’

Seks

•

27-05-2025

•

leestijd 4 minuten

•

2156 keer bekeken

•

Trigger warning: seksueel misbruik

Peter Graansma (40) werd seksueel misbruikt door de buurman van een vriendje toen hij acht jaar oud was. Tot op de dag van vandaag heeft deze gebeurtenis invloed op hem.

Het beste vriendje van Peter woont bij hem om de hoek, in een zijstraat. Hij gaat daar vaak langs om te spelen. ‘In de zomer kwam er altijd een ijscoboer. Daar kon je voor een gulden een bolletje ijs halen, dan waren we helemaal blij.’ Aan de andere kant van de portiek woont een man. ‘Ik had hem al een aantal keer gezien. Op een gegeven moment riep hij van het balkon dat we een gulden konden komen halen voor een bolletje ijs. Hij zei: “Kom even binnen wat drinken.”’

Hoe vaak komt seksueel grensoverschrijdend gedrag voor bij mannen?

Dit artikel is onderdeel van een reeks over seksueel grensoverschrijdend gedrag bij mannen. Negentien procent van de mannen maakt seksueel grensoverschrijdend gedrag mee, blijkt uit cijfers van onderzoekscentrum Rutgers (2023). ‘Er wordt niet veel gesproken over mannelijke slachtoffers’, vertelt Thomas Garrod-Pullar van MenAsWell, een organisatie voor mannelijke slachtoffers van seksueel geweld. ‘Daardoor is het voor mannen lastiger om seksueel misbruik veilig te melden. Het is niet vanzelfsprekend dat er naar ze geluisterd wordt en dat ze begrepen worden.’

‘Rondom seksueel misbruik hangt een enorm taboe, voor zowel vrouwen als mannen’, zegt Pauline Aarten van Fonds Slachtofferhulp. ‘Het is heel fijn dat er aandacht is voor seksueel geweld en seksueel misbruik, echter wordt daarin vaak gefocust op vrouwen. Dat is logisch, maar door de aandacht alleen op vrouwelijke slachtoffers te leggen, zeg je impliciet dat het alleen vrouwen overkomt. Het kan iedereen overkomen. Ook mannen.’

Sara Alaoui van The Safe Space Club, een organisatie opgericht door ervaringsdeskundigen die nu andere slachtoffers helpen, vindt het belangrijk dat het taboe bij mannen doorbroken wordt: ‘Het is cruciaal dat mannen gaan praten als we verandering willen op dit onderwerp.’

Wat gebeurt er als je naar binnen gaat?

De man heeft porno aan staan en zet dat uit als de jongens naar binnen lopen. ‘We stonden met drinken en een ijsje in de hand en hij zette de porno opnieuw aan. Daarbij begon hij zichzelf af te trekken. Ik had zoiets nog nooit gezien. Mijn vriendje en ik stonden naast elkaar met onze rug tegen de keukenstoelen gedrukt toen de man naar ons toeliep. “Laat maar eens zien wat je hebt. Doe de broek maar naar beneden”, zei de man. Hij was groot en breed, dus ik dacht: dan doen we dat maar.’

‘Hij pakte mijn penis vast en begon daaraan te trekken. Mijn beste vriendje begon te huilen en rende naar huis. Ik had met hem mee moeten gaan, maar ik durfde niet weg. Ik verstijfde.’ Als Peter begint te huilen, mag hij van de man zijn broek weer omhoog doen. ‘Ik denk dat hij er dan geen plezier meer uithaalde, maar dat is achteraf.’

Wat voor invloed heeft seksueel misbruik op een kind?

Alaoui: ‘Verwarring is vaak nog veel complexer als je zoiets als kind meemaakt, want vaak is het je eerste seksuele ervaring. Dat betekent dat er eigenlijk geen banen in je hersenen lopen rondom seksualiteit. Het wordt dus ook in de hersenen de enige referentie aan seks.’ Aarten vult aan: ‘Ze weten nog niet wat goed of fout is of wat grenzen zijn.’

‘Een kind is natuurlijk nog volop in ontwikkeling’, vertelt Aarten. ‘Daardoor heeft het enorm veel consequenties voor later. Misbruikte kinderen hebben vanaf jongs af aan een slecht voorbeeld meegekregen, dat dragen ze de rest van hun leven mee. Bij veel kinderen die seksueel misbruikt worden, is er sprake van bedreiging. Daardoor voelen kinderen loyaliteit naar de dader en is het moeilijker om erover te praten.’

Hoe voel je je daarna?

Peter is doodsbang voor de man. ‘Hij bedreigde me dat hij mij en mijn familie zou vermoorden als ik dit aan iemand vertelde.’ Hij fietst met een omweg naar school, omdat hij eigenlijk langs het huis moet fietsen, en komt een tijdje niet bij zijn vriend. ‘Op een gegeven moment dacht ik: ik moet toch gewoon weer naar hem toe kunnen? Ik belde aan bij mijn vriendje, maar hij was niet thuis.’ Achter hem gaat de deur van de man wel open en hij vraagt of Peter naar binnen wil komen. ‘Ik durfde geen nee te zeggen. Toen heeft hij het opnieuw gedaan. Ook oraal.’

De man probeert het nog een derde keer. Wanneer Peter wacht tot zijn vriendje de deur opendoet, staat de man alweer in de deuropening. ‘Op dat moment ging de deur van mijn vriendje open. Er is niks gebeurd, omdat ik bij hem naar binnen kon.’

Praat je over wat er gebeurt?

Bijna twintig jaar na het misbruik, durft Peter erover te praten. ‘Toen ik twaalf was heb ik een keer tegen mijn zus gezegd dat er iets was gebeurd met de buurman, maar dat ik er niet over kon praten omdat we dan vermoord zouden worden. Zij heeft zich altijd afgevraagd wat er gebeurd was.’ Op zijn zevenentwintigste vertelt hij aan zijn ouders en zus wat hij meemaakt. ‘Op een gegeven moment wist ik gewoon: ik moet dit gaan vertellen.’ Het hoge woord mag er dan uit zijn, maar Peter gaat niet in therapie. Als hij op vierendertigjarige leeftijd bij de psycholoog komt voor een burn-out, wordt al snel duidelijk dat hij hulp nodig heeft. ‘Bij alles kwam het woord “angst” terug. Mijn hele leven was geleid door angst.’

Wat voor impact heeft het misbruik op je?

‘Ik was bang voor alles. Ik kon niet slapen, durfde ‘s avonds niet over straat te lopen en keek continu onder mijn bed of in de kast. Zelfs als volwassen man. Soms, als ik onder de douche stond, zag ik dat hij op zijn knieën voor me zat.’

Wat zijn de gevolgen van seksueel misbruik voor mannen?

‘Zo’n ervaring dringt door in alle aspecten van je leven’, zegt Alaoui. ‘Dat is wat dit trauma zo moeilijk maakt. Het treft je persoonlijkheid, de manier waarop je naar de wereld kijkt, de manier waarop je naar jezelf kijkt, de manier waarop je naar je lichaam kijkt en de manier waarop je naar seks kijkt.’ Aarten: ‘Het meemaken van seksueel misbruik of seksueel geweld heeft veel impact.’ Slachtoffers kunnen op verschillende vlakken klachten ervaren:

- Lichamelijk: ‘Slachtoffers kunnen natuurlijk lichamelijke klachten krijgen, bijvoorbeeld spanningsklachten, slaapproblemen en chronische pijn’, vertelt Aarten.

- Psychisch: ‘Er is een risico voor verschillende psychische klachten. Denk aan depressie, angst, posttraumatische stressstoornis, woedeproblemen, agressieproblemen en een negatief zelfbeeld. Ook kan slachtofferschap de kans op drugs- of alcoholproblematiek vergroten’, aldus Aarten.

- Seksueel: Alaoui zegt dat seksueel misbruik ook invloed heeft op seksuele relaties: ‘Sommige slachtoffers gaan alle vormen van seks en seksualiteit vermijden. Anderen gaan een soort van hyperseksualiteit in.’ Ook kunnen mannen erectieproblemen ontwikkelen. Niet alle mannen die seksueel misbruik meemaken, krijgen daar last van. Alaoui: ‘Ik heb lange tijd een man begeleid die vier uur seks kon hebben, maar geen hoogtepunt kon bereiken.’

Peter ontwikkelt wantrouwen naar mannen. ‘Soms zie ik mensen gewoon in de stad lopen en dan kan ik ze al als verkrachter of kinderlokker bestempelen. Ik heb een beeld in mijn hoofd van hoe hij eruitzag en iedereen die daar een beetje op lijkt krijgt een label. Het is echt absurd. Er zijn heel veel mannen die zoiets nooit zouden kunnen doen.’ Als de homoseksuele schoonmaker op Peters werk op zijn afdeling schoonmaakt, gaat hij de ruimte uit. ‘Het heeft helemaal niks met elkaar te maken, maar die angst zit er gewoon in.’

Hoe kom je eroverheen?

Peter krijgt EMDR-behandelingen, een effectieve traumatherapie. Daarna gaan veel van de klachten weg. ‘Het is heel gek, maar het eerste wat ik merkte is dat ik de vogels buiten hoorde. Ik liep wel buiten, maar ik was daar niet. Voor het eerst kon ik alles ruiken, zien en horen.’ Ondanks dat therapie veel angst wegneemt bij Peter, zal hij nooit volledig zonder angst leven. ‘EMDR heeft er voornamelijk voor gezorgd dat ik weer kan voelen en dat ik kan slapen.’ Plekken waar hij het gevoel heeft dat hij van achter benaderd kan worden blijven eng. ‘Bijvoorbeeld die urinoirs en ‘s avonds buiten lopen. In een restaurant zit ik het liefst achterin, zodat ik het overzicht heb.’

Heb je zelf een vervelende ervaring meegemaakt en wil je erover praten? Praat met familie of vrienden of zoek hulp via de slachtofferwijzer of MenAsWell.