Wie was Zoë (18) uit Van de Wereld? 'Bij haar kon je echt jezelf zijn'

Zoë is pas achttien als ze overlijdt door oververhitting na het gebruik van xtc. In Van de Wereld blikken nabestaanden terug: wie was Zoë, hoe stond ze in het leven en wat laat zij achter?

In de tweede aflevering van Van de Wereld staat de vrolijke en levenslustige Zoë centraal, die op een feest xtc gebruikte, onwel werd en daarna overleed in het ziekenhuis.

‘Zoë was een lief, vrolijk, open-minded, bijzonder kind’, aldus haar moeder Liesbeth. ‘Met een mooie ziel en heel veel humor.’ ‘Zoë was van de duizend-en-een dingen’, vertelt haar vader Marc. ‘Die bleef altijd in beweging.’ Van jongs af aan is ze sociaal en avontuurlijk. ‘Je kon haar alleen laten waar je wilde, maar ze vond altijd mensen waar ze het leuk en gezellig mee had’, zegt vriendin Fee.

Vriendin Michou kent haar al vanaf de geboorte. ‘Bij Zoë kon je altijd echt jezelf zijn.’ Volgens Marc was ze altijd bezig met anderen, ‘voor anderen aan het zorgen’. ‘Zodat je je goed voelde en gewoon een leuke avond had’, zegt vriendin Sam. ‘Als zij bij me was, had ik me eigenlijk nergens om zorgen over te maken.’

Rust vindt Zoë op de manege. Op haar zeventiende begint ze aan een paardenstage. Ze heeft een bijzondere klik met paard Frits, op wie ze het liefst rijdt in het bos. ‘Daar werd ze echt beste maatjes mee’, zegt stagebegeleider Maaike. ‘Zoë was net zo eigenwijs als sommige paarden’, vertelt Fee. ‘Vooral Frits: ze matchten zo goed. Allebei zo eigenwijs.’

‘Puber Zoë was eigengereid, eigenwijs – net zo eigenwijs als haar moeder’, aldus Liesbeth. ‘Ze was lekker dingen aan het uitvinden en aan het experimenteren’, zegt Michou. Ze gaat graag op stap. ‘Uitgaan met haar was altijd een avontuur’, vertelt vriendin Pipa. ‘Het was altijd heel gezellig, ik heb nooit een saaie avond met haar gehad.’

Haar ouders geven haar daarin vertrouwen. ‘Ik ben daar nooit zo heel streng in geweest, want zij communiceerde’, zegt Liesbeth. ‘Dat vond ik het allerbelangrijkste.’ Eerder spreken ze ook met haar over drugs. ‘Toen kregen we eigenlijk altijd het antwoord: ik heb het niet nodig’, aldus Marc.

Toch wordt Zoë op een gegeven moment nieuwsgierig om een keer xtc te proberen. Op een avond doet ze dat met vrienden, die verloopt zonder complicaties. ‘Je zag haar zo dansen met eigenlijk geen zorgen aan haar hoofd’, zegt vriendin Sam. ‘Je bent blij dat ze een leuke avond heeft gehad’, vult vriend Jason aan. ‘Je kan niet invullen dat het een paar maanden later 180 graden draait, als het ware.'

Op de avond van het feest gaat Zoë met een grote groep naar de Maassilo in Rotterdam. Vriendin Pipa is er ook, met een andere groep. Ze zoekt Zoë af en toe op om samen even te dansen. ‘Het was bloedverziekend heet’, herinnert ze zich. ‘Daarbinnen was het voor mijn gevoel wel 35 graden.’

‘Ze had het naar haar zin’, vertelt Pipa. ‘Dan verwacht je niet dat het slecht gaat. Maar op dat moment was het in haar lichaam al slecht aan het gaan – dat wist ze zelf niet eens.’

Door de combinatie van xtc, intensief dansen en de hitte, stijgt haar lichaamstemperatuur ongemerkt naar gevaarlijke hoogte. Als ze zich slechter voelt, gaat ze naar de EHBO. Daar wordt direct alarm geslagen. Ze wordt met spoed naar het ziekenhuis gebracht.

Om kwart over zes ’s ochtends wordt Marc gebeld. ‘De politie belde dat het niet goed ging met Zoë en dat ze in de ambulance lag. Je hart zit dan gelijk in je keel.’ Kort daarna volgt een tweede telefoontje: ze heeft een hartstilstand gehad. ‘Dat was zo onwerkelijk. Vier minuten later zaten we in de auto naar het ziekenhuis.’

Tijdens de rit brengt Marc Liesbeth op de hoogte, die op dat moment op vakantie is. ‘Ik zei nog: ze pompen haar maag wel leeg, en dan neem ik haar vanavond mee naar huis’, aldus Liesbeth, die meteen een ticket naar Nederland boekt om zo snel mogelijk bij haar dochter te zijn.

Maar eenmaal in het ziekenhuis ziet Marc de kritieke toestand van Zoë. ‘Het was een nachtmerrie. Er stonden veertig mensen om haar heen (…) haar lichaam was 43 graden, ze lag op een ijsbad.’ Even lijkt er nog hoop. Maar later krijgt haar vader te horen dat de artsen haar niet meer kunnen redden. Voor haar naasten is het een onwerkelijk en hartverscheurend moment.

‘De uitvaart was groots, het was Zoë waardig’, vertelt vader Marc. Er zijn paarden aanwezig en haar kist is kleurrijk bekleed met bloemen en geschreven teksten. Een dag later organiseren de nabestaanden een herdenking bij het water. ‘De lucht stond perfect, er was een prachtige zonsondergang’, herinnert vriend Jason zich. ‘Marc en Liesbeth liepen met een bloemstuk in een zwemband het water in. Dat was prachtig.’

Na Zoë’s dood besluit moeder Liesbeth dat haar verhaal verteld moet blijven worden. ‘Ik heb haar beloofd dat dit niet nog iemand mag gebeuren.’ Inmiddels spreekt ze regelmatig op scholen en bij voorlichtingsbijeenkomsten, in de hoop anderen te waarschuwen.

Voor haar naasten blijft het moeilijk te bevatten dat Zoë er niet meer is. ‘Het is gewoon niet eerlijk dat zij is overleden. Ze had nog zoveel dingen moeten doen’, zegt vriendin Fee. ‘Er stond een hele wereld op haar te wachten’, aldus Marc.

‘Zoë zou nooit willen dat wij stoppen met leven’, zegt Liesbeth. Vriend Jason sluit zich daarbij aan: ‘Het kan elk moment voorbij zijn. Als je iets wil, dan moet je het gewoon nu doen.’