'Hitler'

Op Facebook lees ik een interessante uitspraak van Orson Welles, omdat ik niet weet wie hij is, typ ik zijn naam in op YouTube. Na een zoekopdracht verschijnt bovenaan een interview waarin Welles – een in 1915 geboren Amerikaanse regisseur die wereldberoemd werd door zijn legendarische hoorspel ‘War of the Worlds’ uit 1938 – vertelt over een ontmoeting met Adolf Hitler.

‘Zou mijn interesse in de Duitse geschiedenis gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw ervoor zorgen dat om het even welke naam ik intik door algoritmes wordt gelinkt aan nazi-kopstukken?’, vraag ik mezelf af. Ik probeer het met ‘Linda de Mol’, ‘Het mooiste aan mijzelf? Mijn borsten, die vind ik hartstikke leuk’, luidt de titel van het bovenste filmpje, ik kan niet bedenken wat dit met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft.

Mijn interesse in de Duitse geschiedenis gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw betreft overigens een gezonde, amateurhistorische belangstelling, het is niet zo dat ik tot in de kleine uurtjes redevoeringen van Hitler bekijk, om deze vervolgens geluidloos te imiteren voor de badkamerspiegel omdat door de lamp daarboven mijn kin zo mooi wilskrachtig naar voren komt, net als bij de Führer, aan de andere kant zou ik, wanneer ik werkelijk zulk bizar gedrag vertoon binnen de veilige muren van mijn huis, dit natuurlijk nooit in een column opschrijven, ik ben niet helemaal gek.

Maar goed, nieuwsgierig geworden klikte ik op het gesprek met Orson Welles over zijn ontmoeting met de man die in onze ogen het absolute kwaad representeert. Welles vertelt hoe hij in de jaren twintig door Oostenrijk reisde, en door een reisgenoot met autoritaire sympathieën verzeild raakte op een bijeenkomst van een, zoals hij het zelf uitdrukt, ‘politieke partij van gekken die door niemand serieus werd genomen’.

Daar, in het Oostenrijkse Innsbruck, zat hij op een gegeven moment aan tafel naast de partijleider, een figuur naar wie duizenden mensen ‘Heil Hitler! ’schreeuwden toen hij eerder die avond het podium betrad. “Ik weet dat ik naast hem heb gezeten, maar verder kan ik me niks van het moment herinneren, Hitler maakte geen enkele indruk op me, het was een man zonder persoonlijkheid”, zegt Welles.

Het zet me aan het denken. Bestond ‘Hitler’ eigenlijk, of was hij een alter-ego van een persoon die we niet kennen? Een soort Ziggy Stardust maar dan van de jaren 20. En wie zitten er achter de alter-ego’s ‘Trump’, ‘Poetin’ en ‘Wilders’?