Decemberzegels van PostNL: hoe lang blijven deze kerstzegels geldig?

PostNL biedt al jaren zogenaamde decemberzegels aan. Deze postzegels worden aangeboden met een kleine korting ten opzichte van het gebruikelijke tarief. Handig als je van plan bent om veel kerstkaarten te versturen. Maar hoe lang blijven deze zegels eigenlijk geldig?

Een vraag op Kassa's Vraag & Beantwoord-forum is de afgelopen dagen geëxplodeerd: deze vraag is inmiddels bijna 250.000 keer bekeken. De vraagsteller kreeg een betaalverzoek van PostNL in de brievenbus in verband met te weinig porto op een ontvangen kerstkaart.

Hieronder een voorbeeld van zo'n betaalverzoek. Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding.

Was dat wel terecht? En ben je in dat geval eigenlijk verplicht om te betalen? Het één en ander vormt de aanleiding voor dit artikel. Hoe zit het eigenlijk met die decemberzegels van PostNL?

Een velletje met 20 decemberzegels kost dit jaar 19,20 euro. Per postzegel is dat 0,96 euro. Een reguliere postzegel kost 1,01 euro, en het verschil is dus 5 cent. Het tarief van een reguliere postzegel stijgt per 1 januari 2024 overigens naar 1,09 euro.

Het idee van de decemberzegels is dat mensen in deze periode veel kerstkaarten versturen, en het gereduceerde tarief is dan ook een leuk extraatje. Het fenomeen 'decemberzegel' bestaat sinds 1987, en dit jaar zijn de decemberzegels tegen dit gereduceerde tarief te koop tussen 13 november 2023 en 6 januari 2024.

Tussen 13 november 2023 en 6 januari 2024 kun je ze gebruiken voor je brievenbuspost, zoals kerstkaarten. PostNL zegt daarover: "Plak de decemberzegels op brievenpost t/m 50 gram en met een minimumformaat van 14 x 9 centimeter". Voor post met een gewicht tot 50 gram gebruik je één decemberzegel. Dat wijkt dus af van wat gebruikelijk is: normaal gesproken plak je voor post met een gewicht tot 20 gram één reguliere postzegel, en voor post met een gewicht tot 50 gram zijn dat twee zegels.

Noot van de redactie: in een eerdere versie stond dat er voor post met een gewicht tussen de 21 en 50 gram twee decemberzegels moeten worden geplakt. Dit is onjuist: één decemberzegel volstaat voor alle brievenbuspost met een gewicht tot 50 gram.

Ook ná deze periode blijven de decemberzegels geldig, al moet je dan wél bijplakken. Zoals gezegd gaat het tarief voor een reguliere postzegel vanaf januari omhoog naar 1,09 euro. Wil je na 6 januari nog post versturen met decemberzegels? Dan moet je het verschil – 13 cent – zelf bijplakken. 

Daarover zegt PostNL: "Gelukkig betekent dat niet dat je meerdere decemberzegels op je post moet plakken. Er zijn namelijk speciale 'bijplakzegels' van 2, 3 en 5 cent". Deze zegels kun je kopen in de PostNL-webshop, en bij een PostNL-punt kun je de zegels van 5 cent ook kopen.

Jazeker, dat kan. De decemberzegels die sinds 2010 zijn uitgegeven, hebben geen waardeaanduiding meer, maar zijn simpelweg te herkennen aan de aanduiding 'december'. Als jij nog oude decemberzegels uit 2010 of later hebt liggen, kun je deze dus gewoon gebruiken zoals de huidige, meest recente lichting decemberzegels: ze hebben dezelfde waarde. 

Ook nóg oudere decemberzegels kun je gebruiken, al moet je in dat geval wél bijplakken. PostNL maakt onderscheid tussen de volgende zegels:

• 2008 t/m 2009: waarde 0,34 euro | bijplakken t/m 6 januari 2024: 0,62 euro | bijplakken na 6 januari 2024: 0,75 euro
• 2005 t/m 2007: waarde 0,29 euro | bijplakken t/m 6 januari 2024: 0,67 euro | bijplakken na 6 januari 2024: 0,80 euro

Om terug te komen op de vraag uit het forumtopic dat de aanleiding vormt voor dit artikel: hoe zit het eigenlijk als je zo'n briefje in de bus krijgt? Ben je verplicht om te betalen?

PostNL zegt het volgende: "Zijn er niet voldoende postzegels geplakt op binnenlandse post? Dan brengt PostNL 1,01 euro portokosten in rekening, of een veelvoud daarvan. We verminderen de juiste frankeerwaarde met de geplakte waarde. Het bedrag dat daar uitkomt, ronden we af naar een veelvoud van een ‘postzegel 1’ (1,01 euro). Daar komt nog 3,03 euro aan administratiekosten bij."

Daarnaast komt PostNL met het volgende rekenvoorbeeld: "Je ontvangt een brief met 4 eurocent te weinig aan postzegels. Je betaalt dan 1,01 euro portokosten plus 3,03 euro administratiekosten. In totaal betaal je 4,04 euro."

Verplicht is het echter niet, zo valt elders te lezen: "Omdat we denken dat jij jouw post toch graag wilt ontvangen, bezorgen we het gewoon. Daarbij hopen we erop dat je als ontvanger wilt betalen. Zo kunnen wij ons werk blijven doen!"

Op zich is het sympathiek dat PostNL ook ondergefrankeerde post alsnog bezorgt. Daarentegen kun je je afvragen of het logisch en zinvol is om een hele administratie op te tuigen en de ontvanger te verzoeken om 4,04 euro te betalen omdat er maar liefst 4 cent te weinig is gefrankeerd.

Wellicht zien wij iets over het hoofd, maar die 4 cent gewoon afschrijven is kostentechnisch vermoedelijk de meest voor de hand liggende optie: het aanmaken en administratief verwerken van zo'n betaalverzoek kost immers een veelvoud van dat bedrag. En als er inderdaad een decemberzegel uit 2022 op het poststuk uit het voorbeeld zat, dan lijkt het meest waarschijnlijke scenario dat het betaalverzoek in dit geval überhaupt niet terecht was. Decemberzegels die zijn uitgegeven vanaf 2010 tot heden kun je immers gewoon gebruiken voor je kerstkaarten.

Bron: PostNL