Drinkwatervoorziening onder druk

Schoon drinkwater uit de kraan is voor ons allemaal vanzelfsprekend. Maar waterbedrijven waarschuwen al langer dat er in 2030 mogelijk niet meer voldoende schoon water te krijgen zal zijn als er niets gebeurt. Hoe zit dit precies en wat kunnen we nog doen?

Gemiddeld gebruiken wij per persoon in Nederland zo’n 128 liter drinkwater per dag. Dat is niet alleen water dat we uit de kraan drinken, maar ook het water dat we gebruiken om te douchen, de tuin te sproeien of het toilet mee door te spoelen. Maar door een groeiende bevolkingsgroei dreigt er in 2030 een drinkwatertekort in Nederland, zo stelt het RIVM. En dat heeft allerlei consequenties.

Zo is het voor nieuw te bouwen woningen niet zeker dat die zomaar op het drinkwater aangesloten kunnen worden. Has Bakker, gedeputeerde van de provincie Utrecht, ziet deze problemen op de provincie afkomen. Bakker:” Vitens, een van de grote drinkwaterbedrijven in de provincie Utrecht, heeft bij ons de waarschuwing afgegeven dat ze nieuwe woningen niet allemaal meer kunnen aansluiten als we niet op tijd in actie komen.”

Er moet dus meer water bijkomen, maar een probleem is dat er steeds minder water beschikbaar is. Dat zit zo: Om drinkwater te maken wordt vooral grondwater opgepompt, maar het grondwaterpeil daalt. Een ander deel wordt gehaald uit oppervlaktewater, uit meren en rivieren. Dat water wordt allemaal gezuiverd en zo tot drinkwater gemaakt. Dit drinkwater moet aan zeer strenge eisen voldoen om een hoge kwaliteit te kunnen garanderen. Maar het zuiveren van oppervlakte- en grondwater wordt steeds complexer. Deze bronnen zijn namelijk vervuild.

In het oppervlaktewater zitten restanten van medicijnen, stoffen uit de landbouw en afvalwater dat uit de industrie wordt geloosd. Om al die stoffen er toch goed uit te kunnen halen zijn geavanceerde technieken nodig die steeds meer geld en energie kosten en een steeds grotere milieu-impact behelsen. En een deel van de vervuiling in het water komt dus door industriële bedrijven die, met goedkeuring van de overheid, in het water mogen lozen.

Al 25 jaar geleden heeft de Europese Unie strenge richtlijnen voor oppervlaktewater opgesteld, de Kaderrichtlijn Water. Op dit moment voldoet 0% van het oppervlaktewater aan de ecologische regels. Op chemisch gebied voldoet slechts 6%. Maar in 2027 had Nederland die richtlijn eigenlijk wél moeten halen, al lijkt dat niet te gaan gebeuren.

Koen Zuurbier van waterbedrijf PWN laat in een van de waterzuiveringslocaties aan het IJsselmeer zien hoe het zuiveren er aan toe gaat. De meest actuele en lastige stof om uit oppervlaktewater te krijgen is PFAS. Zuurbier: “Door die verontreiniging moet je de hele tijd op zoek naar nieuwe methodes. Dus dat is continue afwegen en je loopt zo eigenlijk achter de feiten aan.”

Roberta Hofman doet onderzoek naar zuiveringsmethoden voor water bij KWR. De slechte kwaliteit van ons oppervlaktewater heeft er ook mee te maken dat alle grote rivieren uit Europa uitmonden in Nederland. Hofman noemt Nederland:”Het afvoerputje van Europa”. Hofman pleit voor strengere regels als het gaat om afvalwater lozen, waar bedrijven vergunningen voor hebben gekregen. Het is tijd voor de politiek om actie te ondernemen. Die moet volgens Hofman zorgen “dat er regelgeving komt, zodat er minder vergunningen worden uitgegeven en dat er actie ondernomen wordt”.