Onderzoek naar nepbiedingen op veilingsite Ticketveiling.nl

Wie houdt er nou niet van een koopje? Onlineveilingsites spelen hier handig op in door dagjes weg, hotelovernachtingen en restaurantbezoek met korting aan te prijzen. Degene met het hoogste bod wint. Je zou verwachten dat je dan tegen andere mensen biedt, maar dát lijkt niet altijd het geval. Kassa neemt na melding van een bezorgde consument de veilingsite Ticketveiling.nl onder de loep. En daar ontdekken we een opvallend patroon in de winnende biedingen.

Bekijk hier het fragment - tekst gaat door onder de video:

Consument Freddie, zelf werkzaam in de IT, meldt zich bij Kassa met het vermoeden dat bij een veiling op de website van Ticketveiling.nl gebruik gemaakt lijkt te worden van geautomatiseerde biedingen door een computer. Dit kwam hij op het spoor door een veiling voor pannenkoeken bij een lokaal restaurant in de gaten te houden, in de hoop deze voor een leuk bedrag te kunnen winnen.

Wat opvalt is dat bij elke veiling die plaatsvindt (elke 20 minuten opnieuw) het winnende bod nooit onder de twaalf euro uitkomt. Daarop besluit Freddie om samen met Kassa tien dagen lang 25 producten op de site van ticketveiling te gaan monitoren, wat neerkomt op zo’n 10.000 veilingen in totaal. Met een speciale code kan hij alle biedingen van deze veilingen opslaan en ontstaat een enorm overzicht aan data.

Uit deze data komt een patroon naar voren dat sterk de indruk wekt dat hier gewerkt wordt met geautomatiseerde nepbiedingen vanuit verschillende accountnamen die niet van echte mensen zijn. We leggen onze bevindingen voor aan Marijn Sax van de Universiteit van Amsterdam, universitair docent en gespecialiseerd in online manipulatie. Sax bevestigt dat op basis van de door ons getoonde data hier sprake lijkt te zijn van gebruik van nepbiedingen en dat elk van de veilingen die wij hebben gemonitord een verloop vertoont dat niet overeenkomt met wat je bij een gewone veiling zou verwachten.

Ook geeft Sax aan dat er in het geval van geautomatiseerde nepbiedingen sprake is van misleiding van consumenten (oneerlijke handelspraktijken) en dat mag niet. Je bent als consument dan zonder dat je het weet tegen een computer aan het bieden die de prijs opdrijft. Of, in een ander scenario, als de veilingsite ten minste een bedrag van bijvoorbeeld 40 euro voor een veiling wil hebben, en andere echte bieders blijven tot het einde van de veiling daaronder zitten, kan het zo zijn dat een computergestuurd bod van 40 euro wordt geplaatst. Niemand wint de veiling dan echt, op dat moment is er dus in wezen sprake zijn van een spookveiling.

Bij alle door ons gemonitorde veilingen van Ticketveiling.nl is duidelijk te zien dat voor de veilingen een minimumbedrag te zien is waaronder de veiling nooit gewonnen wordt. Tientallen, honderden keren opnieuw. Zes van de producten die we volgen vergelijken we ook met een concurrerende veilingwebsite waar exact hetzelfde product wordt aangeboden. Die vergelijking laat zien dat de prijzen waarvoor de veiling wordt gewonnen op de andere veilingsite wél veel meer uit elkaar liggen.

Bijvoorbeeld: van de honderden veilingen voor kaartjes voor Walibi België die we hebben gemonitord wordt deze bij ticketveiling nooit gewonnen onder de 63 euro, het hoogste winnende bod is 69 euro. Opvallend is dat bij dezelfde veiling op de andere veilingwebsite deze kaartjes worden gewonnen voor 20 euro maar op een ander moment ook voor 96 euro, een patroon dat je logischerwijs bij een veiling zou verwachten waarbij op het ene moment meer vraag is dan het andere.

Van de pannenkoeken die Freddie probeert te bemachtigen, volgen we meer dan 500 veilingen bij Ticketveiling.nl. Deze veiling wordt nooit onder de twaalf euro gewonnen, en het hoogste winnende bod ligt op zestien euro. We nemen contact op met de eigenaar van het pannenkoekenrestaurant, die ons vertelt dat zij drie maanden geleden een deal heeft gesloten met ticketveiling. Ze krijgt een bedrag betaald voor 150 pannenkoeken (wat neer komt op 75 vouchers), die ticketveiling vervolgens gaat verkopen.

Er komen af en toe mensen met een van de vouchers in het restaurant, maar het loopt niet storm, vertelt de restauranteigenaar. Als we de veilingen van ticketveiling bekijken, waar elke 20 minuten een pannenkoekenvoucher wordt gewonnen, zouden in totaal 1100 pannenkoeken verkocht zijn. Veel meer dus dan mogelijk is op basis van de overeenkomst tussen de pannenkoeken eigenaar en de veilingsite.

Ticketveiling.nl rekent daarnaast voor elke winnaar van een veiling een bedrag van zes euro ‘administratiekosten’ die boven op het winnende bod komt. Af en toe adverteert de website met een ‘speciale actie’, tijdens die actie zou je als bieder geen administratiekosten van 6 euro hoeven te betalen.  

Tijdens het paasweekend was er zo'n 'speciale actie'. Opvallend is dat zodra die actie geldt en er dus geen administratiekosten hoeven te worden betaald, de data van de veilingen laat zien dat de prijzen waarvoor de veilingen weg gaan ineens zonder uitzondering vijf euro hoger liggen. Dus van de pannenkoeken die nooit onder de twaalf euro worden gewonnen, schieten alle veilingen tijdens het actie-weekend met vijf euro omhoog en worden pas vanaf zeventien euro gewonnen.

Zodra de actie voorbij is zakt bij alle veilingen die we volgen het winnende minimum bod weer met vijf euro terug. Ook Marijn Sax vindt dit opvallend: “Al deze bieders zouden dan ineens het bedrag dat ze niet aan administratiekosten kwijt zijn, aan pannenkoeken willen betalen."

Ook volgen we twee veilingen waar bijna nooit op geboden wordt, een wijnproeverij en een fotoshoot. Deze veilingen staan nagenoeg altijd op nul. Maar zodra de actie-periode zonder administratiekosten ingaat worden beiden veilingen aan de lopende band ‘gewonnen’ voor vijf euro.

Ook hier is weer te zien dat zodra de actie voorbij is het nagenoeg direct weer terug schiet naar nul. We bellen ook met de eigenaar van de wijnproeverij, om na te vragen of deze dezelfde informatie vanuit ticketveiling ontvangt als die wij in onze data zien. De eigenaar geeft aan in de week dat wij 132 gewonnen veilingen tellen, hij van ticketveiling te horen heeft gekregen dat er 22 vouchers zijn gewonnen voor de proeverij.

We leggen alle bevindingen voor aan Ticketveiling.nl en vragen het bedrijf dit patroon te verklaren en of er inderdaad computergestuurde biedingen worden gebruikt om een minimumprijs te kunnen behalen voor de veilingen die wij hebben gevolgd. Ticketveiling reageert schriftelijk met een algemene reactie waarin zij niet op onze specifieke vragen in gaan. Het bedrijf ontkent noch bevestigt dat er een minimumprijs voor de veilingen geldt, die door middel van geautomatiseerde biedingen door een computer worden nagekomen.

Ticketveiling zegt: “Uw televisieprogramma suggereert dat gebruikers benadeeld worden door het veilingsysteem dat wordt toegepast. Dat is naar onze stellige overtuiging niet het geval. Onze belofte aan consumenten is dat we altijd de scherpste prijzen mogelijk maken en gebruikers bovendien zelf invloed hebben op de uiteindelijke hoogte van die prijs. Die belofte wordt altijd en met verve waargemaakt. Is de consument toch niet tevreden? Dan kan de order binnen veertien dagen, zonder opgave van reden en zonder kosten weer geannuleerd worden. Er is dus geen risico voor de consument.”

Volgens het bedrijf zouden consumenten dus niet benadeeld worden omdat zij nog steeds met korting een product kopen. De volledige reactie lees je hieronder.

Techdeskundige en jurist Danny Mekiç reageert in de studio van Kassa om verder te praten over de wereld van veilingsites. Mekiç benadrukt dat de aantrekkingskracht van dit soort sites hem zit in het idee dat je voor een hele goede prijs iets kunt scoren. Zo maakt Ticketveiling.nl bijvoorbeeld reclame dat de veilingen op de site “vanaf één euro” te winnen zijn.

Mekiç stelt dat als een bedrijf een belofte doet dat iets voor een bepaalde prijs te krijgen is, bijvoorbeeld ‘vanaf één euro’, dan moet dat specifieke product ook echt op momenten voor één euro te krijgen zijn. En als dat technisch onmogelijk wordt gemaakt of het gebeurt nooit, dan is er sprake van een misleidende claim en dat mag niet.

Mekiç benadrukt verder dat het als consument lastig te onderzoeken is of een online veilingsite wel eerlijk te werk gaat, maar dat je bijvoorbeeld kunt letten op reviews op andere plekken dan op de site zelf, of de manier waarop er toezicht wordt gehouden op de veilingen. Is er bijvoorbeeld een notaris betrokken die erop toe ziet dat de online veilingen eerlijk verlopen?

Ook roept hij consumenten op zich te melden bij het loket Consuwijzer van de Autoriteit Consument en Markt als je een product op een online veiling hebt gekocht waarbij je twijfelt of de bieding wel eerlijk is verlopen, of een veiling ziet waarbij het lijkt dat er sprake is van nep biedingen. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat als bewezen kan worden (bijvoorbeeld door onderzoek van de toezichthouder) dat een veilingsite gebruik maakt van nepbiedingen door een computer, mensen die daardoor te veel hebben betaald voor een geveild product recht zouden kunnen maken op geld terug.

Is jou ook weleens iets geks opgevallen bij een online veiling? Mail je verhaal naar kassa@bnnvara.nl.