Het eerste fossiel van een steenarend in Nederland

Krachtig, vaak groot, en tot de verbeelding sprekend. Vrijwel ieders hart gaat sneller kloppen van roofvogels. Maar onder paleontologen is er maar weinig aandacht geweest voor deze heersers van het luchtruim.  Martijn van den Meer van de WPZ (Werkgroep Pleistocene Zoogdieren) en conservator Bram Langeveld van het Natuurhistorisch museum Rotterdam hebben daar verandering gebracht. Ze onderzochten 60 Nederlandse roofvogelfossielen.

Een van die fossielen is van de steenarend. Dat roept de vraag op of deze gigantische roofvogel, nu alleen af en toe in Nederland als dwaalgast, hier ook ooit geleefd en gebroed zou hebben.

De zestig fossielen die het duo heeft onderzocht zijn allen kootjes en klauwen. Behalve steenarend vond het duo ook een hoop andere fossielen. Onder andere van een sperweruil, waarschijnlijk afkomstig uit de ijstijd, van een jonge visarend die waarschijnlijk ook lang geleden reeds in ons land broedde en een klauwtje van andere arendachtige. Die is vermoedelijk afkomstig uit de groep bastaardarend, keizerarenden, steppearend of savannearend.

Van welke arend uit deze groep het klauwtje exact afkomstig is, blijft gissen.Martijn van den Meer, net afgestudeerd bachelor biologie student : "Als je de fossiele kootjes van de steenarend en hetzelfde kootje van een moderne zeearend naast elkaar legt, dan zie je dat die steenarend nóg krachtiger van bouw is dan de vaak beter bekende zeearend. Maar binnen al die fossielen is voor mij het klauwtje van een zeearend het gaafste roofvogelfossiel!"

De twee fossielen botjes van de steenarend zijn volgend de twee onderzoekers toch de meest opvallende vondst. Nooit eerder werden er fossielen van steenarenden in ons land gevonden. Ze waren in een goede staat, niet beschadigd door het meevoeren in een rivier. Dat zou er op kunnen wijzen dat ze hier vroeger voor kwamen.

We associëren steenarenden momenteel met de bergen, maar ze kunnen hier prima hebben gebroed! Een andere theorie zou kunnen zijn dat ze hier vroeger wel voorkwamen en ze door de komst van de mens naar de bergen zijn getrokken. Aanwijzingen voor deze theorie bestaan uit het feit dat steenarendfossielen overal in Europa worden gevonden. En in de Baltische staten broeden ze ook vandaag de dag nog in bomen!