In de voetsporen van Darwin

Hoe stoppen we versnippering van het regenwoud in Brazilië? Kun je vogels monitoren op een onbewoond eiland? En wat kunnen we doen tegen het plastic dat de Galapagos eilanden overspoelt? Met dit soort vragen houden jonge wetenschappers en natuurbeschermers van over de hele wereld zich bezig in het project Darwin200.

De afgelopen twee jaar vond een expeditie van Darwin200 plaats, waarbij een Nederlands zeilschip de beroemde route van Charles Darwin volgde. In elke haven waar Darwin stopte, kwamen een aantal jonge onderzoekers van over de hele wereld aan boord om onderzoek te doen. Donderdagavond liep de expeditie ten einde in de haven van Rotterdam.

“Jonge mensen wereldwijd verbinden met elkaar en met de natuur, voor een duurzame toekomst. Dat is het doel van project Darwin200”, zegt initiatiefnemer Rolf Schreuder. De afgelopen twee jaar speelde zeilschip de Oosterschelde, ofwel het Darwin200 schip, een sleutel rol in dat project. “Het schip volgde de beroemde route van Charles Darwin. In elke haven waar Darwin stopte, werden verschillende jonge natuurbeschermers van over de hele wereld een week lang uitgenodigd aan boord. Daar werkten ze, samen met de lokale bevolking, aan allerlei problemen of vraagstukken van de toekomst”, legt Schreuder uit.

“In Tenerife hielden we ons bijvoorbeeld bezig met massatoerisme en klimaatverandering, in Uruguay met urbanisatie en in Brazilië met verschillende bedreigingen voor het regenwoud. Daarin werken we samen met lokale projecten, wetenschappers en NGO’s.”

De organisatie refereert naar de jonge wetenschappers als ‘Darwin leaders’. “Het idee is dat alle Darwin leaders die bij het project zijn aangehaakt het gedachtegoed van Darwin200 verder verspreiden. Een soort ‘ripple-effect’”, aldus Schreuder. “De Darwin leaders waren uiteindelijk maar een week op locatie, dat is natuurlijk erg kort om een impact te maken. De focus lag er in elk project op om meer bewustzijn te creëren. Dat hebben de deelnemers gedaan door korte films te maken waarin ze de problematiek, maar ook de mogelijkheden op verschillende locaties laten zien.” 

“Daarnaast zijn er veel succesverhalen van deelnemers die later zijn teruggekeerd naar de plekken waar ze met Darwin200 geweest zijn. Of die op andere manieren verder zijn gegaan in de wetenschap”, zegt Schreuder trots.

Merlijn Hulsenboom stapte aan boord van het Darwin200 schip in Kaapverdië. “Op het onbewoonde eiland Razo deed ik samen met Biosfera, een lokale NGO, onderzoek naar broedvogels op het eiland. Ik heb specifiek meegekeken naar de mogelijkheid om drones in te zetten in de monitoring van Jan van Genten”, vertelt Hulsenboom. Na Darwin200 is ze verdergegaan in de wetenschap. Ze werkt nu aan haar PhD in marine biologie. “Het verschil in mogelijkheden qua wetenschap tussen Nederland en Razo is echt dag en nacht”, licht Hulsenboom toe. “Op zo’n afgelegen eiland moet je echt roeien met de riemen die je hebt. Even wat tel-apparatuur importeren gaat bijvoorbeeld al niet.”

“Naast het onderzoek in de havens, heb ik ook meegeholpen met onderzoek aan boord van het Darwin200 schip zelf,” zegt Hulsenboom. “Bijvoorbeeld door zeevogels te tellen in afgelegen gebieden.”

Schreuder ligt toe dat zulk onderzoek aan boord, in combinatie met informatieve videos voor basisschoolkinderen ook een belangrijk onderdeel zijn van de missie van Darwin200.

Hoewel het schip de Oosterschelde weer in de haven ligt, is het project Darwin200 volgens Schreuder nog niet voorbij. “We denken alweer na over een nieuwe expeditie. En daarnaast willen we natuurlijk het netwerk levend houden en kijken wat er nog staat te gebeuren.”

Alle films die de Darwin200 leaders maakten zijn hier te bekijken.