Op expeditie naar beekforellen

Beekforellen zie je niet zomaar zwemmen in je plaatselijke rivier. Maar de grindbanken en diepe kommen van de snelstromende Gulp vormen een geschikt habitat voor deze zalmachtigen. Ecoloog Pim Lemmers legt uit waarom juist deze rivier zo geschikt is voor de zeldzame soort en laat zien hoe hij de populatie monitort met behulp van elektrovissen.

De beekforel gedijt in snelstromende beken, waarvan we er in Nederland maar weinig hebben. Het systeem van de Geul, waar de Gulp onderdeel van uitmaakt, vormt daarom de belangrijkste beek van het land voor beekforellen. Pim legt uit dat de Gulp een vrij meanderende rivier is, waarin grindbanken een geschikt habitat vormen voor jonge beekforellen en diepe kommen ruimte bieden aan volwassen vissen. Het snelstromende water en de grindbodem zorgen voor zuurstofrijk water, wat noodzakelijk is voor de voortplanting van de soort. Wanneer er te weinig zuurstof aanwezig is, kunnen beekforellen wel paaien, maar komen de eitjes niet uit.

In de Geul, een grote beek in het mergellandschap waarvan de Gulp een aftakking vormt, werd al eerder onderzoek naar beekforellen gedaan. Het leek er echter op dat het water daar niet zuurstofrijk genoeg is voor een succesvolle voortplanting. In de Gulp lijken de omstandigheden beter te zijn. Pim en zijn team bekijken of dit inderdaad het geval is. Met behulp van een elektrisch veld drijven ze kleine visjes rondom de grindbanken van de Gulp in netten. En daar zitten inderdaad jonge beekforellen tussen. Een goed teken voor de populatie in het mergelland.

Op de grijze grindlaag zijn de jonge visjes goed gecamoufleerd met hun donkere rug en witte buik. Zo zijn ze beschermd tegen predatoren. Bij de diepere kommen blijven ze uit de buurt, want daar houden volwassen beekforellen zich op. Die kunnen wel een halve meter lang worden en zijn erg opportunistisch. Ze herkennen hun eigen kroost niet en hebben er dan ook geen moeite mee een jonge beekforel te verschalken. Pim laat ook zien hoe indrukwekkend een volwassen beekforel eruitziet. Een terechte trots voor de beken van Zuid-Limburg.

Kijk zondag 8 juni 2025 om 19.25 uur op NPO2 naar de uitzending over Mergelland Zuid-Limburg.