Plastic-top in Genève: laatste kans voor mondiaal verdrag tegen vervuiling

In Zwitserland is deze week de VN-conferentie begonnen over het wereldwijde plasticprobleem. Tot 14 augustus buigen afgevaardigden van 184 landen zich over een wereldwijd, juridisch bindend verdrag dat de productie van en vervuiling door plastic moet terugdringen. De urgentie is groot: zonder ingrijpen zal de wereldwijde plasticproductie tegen 2060 verdrievoudigen, met desastreuze gevolgen voor milieu, economie en volksgezondheid. In Vroege Vogels een interview met Maria Westerbos van de Plastic Soup Foundation, die na de uitzending naar de conferentie afreist.

De grote vraag is of deze VN-top een succes wordt of niet. De laatste plastic conferentie, afgelopen jaar in Zuid-Korea, eindigde in een sof. Deze onderhandelingen liepen stuk op verdeeldheid tussen landen, vooral over de rol van producenten en de mate van regulering. Olieproducerende landen en industriële lobby’s verzetten zich tegen bindende afspraken, terwijl de EU en verschillende landen, waaronder België, pleiten voor een productieplafond en strengere regels. De top in Zwitserland wordt gezien als een ‘top van de laatste kans’.

Plastic afval in zee vormt een steeds groter probleem. Volgens sommige schattingen zouden de oceanen tegen 2050 meer plastic dan vis kunnen bevatten. Maar volgens de Plastic Soup Foundation en vele wetenschappers is plastic ook een groot probleem voor de gezondheid. Dat zit hem vooral in de chemicaliën in het plastic. Uit onderzoek van de Universiteit van Adelaide in 2024 blijkt dat blootstelling aan chemicaliën als bisfenol A en weekmakers onder meer kunnen leiden tot hart- en vaatziektes, diabetes en zelfs miskramen. Westerbos: "Het gaat niet alleen meer over de vervuiling van de oceaan, maar over het op het spel zetten van onze eigen gezondheid en die van onze kinderen."

De onderhandelingen in het Zwitserse Genève zijn het sluitstuk van een reeks internationale bijeenkomsten sinds 2022, waaronder sessies in Nairobi, Ottawa en Parijs. De huidige bijeenkomst moet leiden tot een definitieve tekst die later dit jaar kan worden aangenomen op een diplomatieke conferentie. De komende dagen zullen uitwijzen of de wereld bereid is om samen te werken aan een toekomst zonder plasticvervuiling.