Veldkrekel is ‘Insect van het Jaar 2024'

Insect van het Jaar 2024, zo mag de veldkrekel zich vanaf vandaag noemen. Dit nieuws maakte Aglaia Bouma, insectendeskundige en een van de initiatiefnemers van de verkiezing, vanochtend live bekend tijdens een radio-uitzending van Vroege Vogels vanuit Naturalis in Leiden. Presentator en schrijver Maurice Lede, ambassadeur van de veldkrekel, hielp dit bijzondere insect met een ruime 30% van de stemmen naar de overwinning. De steeds breder gedragen verkiezing is opgezet om het imago van insecten te verbeteren.

Insecten zorgen niet alleen voor bestuiving van groenten en fruit, maar ruimen ook rommel op en dienen als voedsel voor allerlei andere dieren. Hoewel ze dus onmisbaar zijn voor de hele planeet, inclusief de mens, krijgen ze nog onvoldoende erkenning. Om meer waardering te kweken voor deze belangrijke dieren hebben Taxon Foundation, EIS Kenniscentrum Insecten, de Nederlandse Entomologische Vereniging en Naturalis Biodiversity Center voor de derde keer de ‘Insect van het Jaar’-verkiezing georganiseerd. Hierin wordt jaarlijks een podium gegeven aan vijf bijzondere inheemse insecten. Een belangrijke bijrol is weggelegd voor vijf bekende Nederlanders, die ieder hun eigen insect in de schijnwerpers zetten.

De klimopkevercicade, de kuststeenspringer, de reuzenertswesp, de veldkrekel en het veldwespwaaiertje waren dit jaar de hoofdrolspelers. “Deze vijf insecten zijn vrij onbekend en daardoor waarschijnlijk door de meeste mensen onbemind,” vertelt Bouma. “Daar hebben we bewust voor gekozen: soorten die vrijwel nooit in de belangstelling staan of uitsluitend negatief, verdienen wel wat meer aandacht.”

Kunstenares en schrijver Tinkebell, ambassadeur van de klimopkevercicade die als tweede eindigde, zei over de verkiezingsstrijd: “Heel erg jammer dat de klimopkevercicade na een paar miljoen jaar nog steeds niet de erkenning krijgt die ze verdient. We hebben er hard voor gestreden en het was een close call.” Uiteindelijk won de veldkrekel, Gryllus campestris, van Maurice Lede de eretitel ‘Insect van het Jaar 2024’. Daarmee plaatst dit wezen zich op hetzelfde voetstuk als de wc-motmug, Clogmia albipunctata, van Hanna Bervoets (2023) en de waterschorpioen, Nepa cinerea, van Pieter Derks (2022).

De veldkrekel is een prachtig insect: glimmend zwart met gele en rode accenten. Hoewel ze meer dan twee centimeter groot kunnen zijn, is het een uitdaging om de veldkrekel te zien te krijgen. Zijn kenmerkende ‘kri-kri-kri’-geluid is wel al van honderden meters afstand te horen. Dat maakt het mannetje door zijn vleugels op te tillen en over elkaar te wrijven. Vrouwen worden aangetrokken door dit liefdeslied. Maar als hij een mens hoort aankomen, schiet hij snel in zijn holletje.

“De veldkrekel heeft eigenlijk geen ambassadeur nodig, want hij kan wél voor zichzelf spreken met zijn melodieuze getjirp,” grapt Jan Wieringa, insectendeskundige bij Naturalis. “Deze soort, die vroeger op onze zandgronden overal algemeen voorkwam, vind je nu helaas alleen nog maar op een aantal heidevelden. Je zult dus naar bijvoorbeeld de Hoge Veluwe of Brabant moeten om hem te horen.” De soort staat daarmee symbool voor het enorme biodiversiteitsverlies op het platteland. Waar vroeger de veldleeuwerik en de veldkrekel samen de sfeer bepaalden in weilanden en akkers, is het nu akelig stil.

Behalve de eretitel krijgt de veldkrekel als Insect van het Jaar 2024 ook de aandacht die een ster verdient. Zo zal er wetenschappelijk onderzoek worden gedaan aan dit dier en wordt een excursie georganiseerd waarbij insectendeskundigen op zoek gaan naar de winnaar. Tijdens de excursie mag iemand mee die heeft gestemd. Deze persoon ontvangt een e-mail met uitnodiging. Onder de stemmers zijn verder drie boeken verloot: Wie Wat Bewaart (Menno Schilthuizen & Freek Vonk), Insectenrijk (Aglaia Bouma) en Huisgenoten (Aglaia Bouma).